Değerli okurlar, ekonomik gidişat yine bildiğiniz gibi… Paramız hergün biraz daha eriyor. “Bana ne dolardan, ben TL alıyorum, TL harcıyorum.” diyenler kazın ayağının öyle olmadığını çok geçmeden anladılar, daha da anlayacaklar… Önce yurtdışından ithal malların fiyatı arttı, ardından da yerli-ithal demeden tüm mal ve hizmetlere % 30’a varan zamlar geldi. Cepteki maaş aynı kaldı ama harcamalar arttı. Doğalgaz ve elektrik zamlarının devam edeceğini Merkez Bankası açıkladı., Elektriği, doğalgazı, suyu, kirayı ödemişsin, bir de bakmışsın cepte para kalmamış? Ne yapsın dar gelirli? “Askıda ekmek” veren fırın mı arasın?
DÖVİZ DURMUYOR, THY DÖVİZLİ MAAŞI GÖZE ALAMIYOR…
Sıkıntı sürüyor. THY’miz ise mehter takımı gibi, iki ileri bir geri yapıyor. 1 aydır milleti “dövize ve altına endeksli sepet” ile oyalayan THY’nin sepeti gerçekten Karamürsel sepeti çıktı. Sonunda yönetim milli parada kalmaya karar verdi ! Pilot maaşlarına % 25-% 30 civarında zam kararı aldığı medyaya sızdırıldı. Bu neyi gösteriyor? Dövizin kontrol edilemeyeceğini ve yükselişin süreceğini gördüler. Yani, maaşları dövize endekslemenin tam bir macera olduğu kanaatine vardılar. Bakın THY’nin % 20 zam yaptığı 30 Mayıs 2018’de dolar kuru 4.45 TL iken, 7 Eylül 2018 günü 6.40 TL’yi görmüş… Artış % 43… Aylık değişim yaklaşık % 13…”Yaptık, yapıyoruz, sağa baktık, yan yattık, çamura battık.” diyerek 1 Ekim’i bulacaklar anlaşılan… Bu gidişata göre 1 Haziran- 1 Ekim arası dolar % 50’ye vuracak, al sana % 30 diyecekler…
NE YAZDIYSAK O…
Euroda durum nasıl peki? 30 Mayıs’ta 5.22 TL olan euro 7 Eylül günü 7.40’a ulaşmış. Değişim % 41.5… Demek ki, maaşları dolara veya euroya endekslemiş olsalardı, pilotlar her ay % 12-13 fazla maaş alacaklardı. Çok değil, bundan 2 hafta önce “THY çalışanı şimdiden % 35’i hak etti” başlıklı yazımızda bu konuya değinmiş ve dövizdeki artıştan dolayı % 35 zam yapılması gerektiğini anlatmıştık. THY yönetimi sonunda dediğimize geldi. Ama biraz sünnetleyerek, biraz da ayak sürüyüp zaman kazanarak kara geçme politikası uyguladı. Düşünmeden edemiyorum, acaba Merkez Bankası Para Politika Kurulunun 13 Eylül’deki faiz kararını mı bekliyorlar? Öyle ya, faizler artarsa THY’nin faiz gelirleri de ciddi şekilde artacak…Valla sayın THY yönetimine benim tavsiyem bu işi böyle günlük çözümlerle geçiştirmeden bir prensibe bağlamaları. Yani adını koymaları… Unutmasınlar, her seferinde böyle geç pozisyon alırlarsa sonuç kokpitin boşalması olur. Gideni de zor geri getirirsiniz…
ALTINA MI ENDEKSLEDİLER?
Bu arada % 30’u nereden buldular diye merak ettim. Baktım 30 Mayıs ile 7 Eylül arasında % 30 rakamına en yakın değişim gösteren parametreyi buldum: Gram altın… Bu dönemde % 31 artmış. Demek ki, THY artık altın üzerinden ücret ödeyecek… Bir zamanlar “ağırlığınca altın” diye bir söz vardı. Altın artınca bundan vazgeçmişlerdir herhalde ! Boru değil , 80 kiloluk adama 20 milyon TL para vereceksin… Mümkün mü? Şaka bir yana, THY ne yapacaksa bir an önce yapmalı, sistemi açıklamalı…Aksi takdirde “bunlar yine bizi oyalıyorlar” diyen çok pilot yuvadan uçacak… Yabancılar ise, böyle 3 ayda bir yamalı bohça gibi zam yapan şirkete gelir mi? Gelir de, eleğin altında kalanlar gelir, kazaya, olaya karışan sorunlu tipler gelir. Eeee ne demişler, Topal atın kör alıcısı olur.
Ama benim asıl üzerinde durduğum diğer çalışanların durumu…Bu şirkette 3-4 bin liraya çalışan insanlar var, TGS’de 2 bin liraya talim edenler var… Bu arkadaşların da ücretleri erimedi mi? Kira ödemiyorlar mı? Çocuk okutmuyorlar mı? Tüyleri ve kürkleri var da ısınma ihtiyacı mı duymuyorlar? Elektrik kullanmıyorlar mı yoksa mağarada mı yaşıyorlar? Yahu arkadaş tamam pilot krizi var, Bay Topçu zamanından bu yana yaptığın sistematik hatalarla, plansız programsız bir şekilde “kara düzen” götürdüğün havacılıkta, pilot işi elinde patladı. Pilot bulman, elindekileri de kaçırmaman lazım. İyi de, diğer personeli ezmenin alemi ne? Pilota % 30 veriyorsan ötekilere, TGS’cilere de ver. Merak etme o gariplerin alacakları fark, maaşları düşük olduğu için seni sarsmaz.
ÇALIŞANIN CEBİNDEN ALDI, KARINI ŞİŞİRDİ…
Bakın, bu yönetim işbaşına gelmeden önce 2002 yılında personel giderleri toplam giderlerin % 20’sini oluşturuyordu. 2016 yılında bu rakam % 18.3 oranına düştü. 2017 yılında ise hard landing yaptı. Oran % 17.4… 2018 yılının ilk 6 ayında ise tam anlamıyla çakıldı ve % 15.7’ye geriledi. Gördünüz mü THY, çalışanlarının sırtına basarak nasıl kar etmiş? Rekor karları nasıl çalışanının cebine elini sokarak elde etmiş? İnanılır gibi değil… Son 15 yılda çalışanların cebinden aldığı para % 25’i bulmuş. THY çalışanı 2002’de 4 alırken şimdi 3 alıyor. Ayıp denilen bir şey var. Çalışanına her sene daha az para vereceksin, bu yolla elde ettiğin karı şişireceksin sonra da “başarılı yönetim” diye şişinerek gezeceksin. Var mı öyle yağma? 15 yılda çalışanı yeteri kadar ezdiniz, verin kardeşim artık insanlara hakkını ! Öyle “altına mı bakalım, dövize mi dönelim?” diyerek işi savsaklamayın. Çok değil daha 4 ay önce ne diyordu Bilal Ekşi bey? “THY son 15 yılda 5 kat büyüdü. ” Kendi kendine mi büyüdü bu şirket? Yaban armudu mu bu? THY’yi çalışanlar büyüttü. Gereğini yapın siz de…
ÇALIŞANDAN KISARSIN, KAR REKORU KIRARSIN…
