Değerli okurlarım;
Dünyamız ve tabii ki onun bir parçası olan ülkemiz şimdiye kadar görülmemiş bir pandemi içinde. Bu krizin atlatılabilmesi için alınan önlemlere rağmen henüz hızını kestiğini söylemek mümkün değil. Tüm insanlık büyük tehdit altında ve yarının ne getireceğini bilen yok.
Hal böyleyken, insanlar çalışmak ve para kazanmak zorunda. Çünkü durum ne olursa olsun hayat ve ihtiyaçlar devam ediyor. Kendimiz ve ailemiz için mutlaka çalışıp para kazanmak zorundayız. Tabii ki bizim düştüğümüz durumu havayollarımız ve havalimanlarımız da çekiyor. Onların da yaşayabilmesi için para lazım. Gördüğünüz gibi pandemi ne şirket tanıyor nede insan… Hepsi boyutu nispetinde etkileniyor.
Havacılığa profesyonel olarak 30 senesini vermiş biri olarak bu boyutta bir kriz görmemiş olsam da benzer krizlere rastladım. Bu tür kriz durumlarında hem şirketler hem de çalışanlar etkileniyor. Çünkü şirket krize girdiğinde, çalışanının da bu krizden etkilenmemesi mümkün değil.
THY tarihinde günümüz yönetim ve çalışanların bilemeyeceği 1994 yılında Tansu Çiller döneminde yaşanan büyük devalüasyon nedeni ile hem ülke olarak hem de sektör olarak etkilenmiştik.
2001 yılında ise Rahmetli Ecevit döneminde ülke ağır bir ekonomik krize girdi ve bu krizden etkilenen THY, 8 tane A310 uçağını İran’a satıp nakit para aldı, aldı almasına da yine yetmedi ve bu sefer çalışanları toplayıp onlardan resmen borç istendi.
Hiç unutmam. THY yönetimi, sendika ve dernek temsilcileri ile toplantı yapmıştı. Sakın ola ki o dönemlerdeki dernek yönetimlerini şimdikilerle karşılaştırmayın. Yasalar aynı idi ama insanlar farklıydı. Bir başka anlatım şekli ile yetkisiz sendikacılık yapardık.
Tabii ki o dönemde UTED başkanı olduğumdan, o toplantıya katılmış, görüş iletmiş ve tartışmanın tam içinde olmuştum. Hatırladığım kadarı ile beş altı dernek yönetimi toplantıda vardı. Yusuf Bolayırlı’nın içimizden çıkmış teknik kökenli bir genel müdür oluşu nedeni ile bilgilendirmeden sonraki pazarlık faslı uzun sürdü.
THY yönetimin istediği sonra maaşlardan %15 kesinti ve 6 ay sonra geri ödemeye karşı biz sendika ve dernekler olarak, %10 kesinti ve 3 ay geri ödeme üzerinde ısrar ediyorduk.
Çünkü önümüze ya personel çıkartacağız ya da sizlerden kesinti yapacağız şeklinde iki seçenek çıkmıştı. Tabii ki toplantıdaki hiçbirimiz personel çıkarılma seçeneği düşünmedik bile… Çünkü yanlıştı.
Oluşmuş olan durum nedeniyle bir başka seçeneğimiz yoktu. Gerçekten THY, şimdiki kadar olmasa da, zor bir dönemdeydi.
Sonuç olarak THY o krizi, çalışanların maaşlarından yaptığı özveri ve uçak satımları ile atlattı (şimdi uçak satalım deseniz kimse para vermez) ama 3 aylık süre bitip THY’nin bize geri ödeme yapması gereken tarihe geldiğimizde (yani, maaşlarımızdan 3 aylık %10 kesinti yaptırdıktan sonra kesilen parayı istediğimizde) bu sefer karşımıza devlet çıktı. THY o zamanlar özelleştirilmemiş olduğundan, kesilen paranın iadesi yapılamaz dendi. Kısaca verdiğimiz borcu alamamış, üstüne bir bardak su içmiştik
Gelelim günümüze;
Konuya şirket bazında baktığımızda, krizden en çok etkilenen sektörün havacılık olduğu hususunda sanırım hemfikirizdir.
THY Çalışanlarına seneyi karlı kapattıklarında vermeyi adet haline getirdiği ve kimine göre temettü veya kar payı, benim ise sadece ekstra prim olarak adlandırdığım uygulamada genel müdür ve yardımcılarına 3’er maaş, başkanlara 2’şer maaş verilmesinin yanı sıra çalışanların sadece 1 maaş aldığı ve ben başta olmak üzere birçok kişi tarafından eleştirilen, bu adaletsiz uygulama değişti mi, değiştirilmedi mi bilemiyorum.
Çünkü son genel kurulda kimseye kar payı dediğiniz (bonus) verilmedi. İnşallah bu krizden kurtuluruz ve seneye THY’nin sene sonrası motivasyon toplantılarındaki “çok alana çok, az alana az” sistemi devam edecek mi birlikte görürüz.
THY mevcut kriz ortamında mutlaka tasarrufa gidecektir. THY tasarruf moduna girdiğinde bakalım nasıl bir sistem uygulayacak. “Az alana az, çok olana çok” veren bu sistem, THY tasarruf moduna girdiğinden, bu sefer “alma değil verme” dönemi olacağından, çok alandan çok,az alandan az sistemi sistemine dönmelidir.
Yani; “Çok alandan çok, az alandan az” kesinti yapılmalı. İyi günde çok alan kötü günde çok veren olmalıdır mantığında baktığımda veya baktığınızda THY yönetiminin de aynı fikirde olacağından eminim. Çünkü doğru tekdir…
THY VE İŞKUR
THY’nin İŞKUR müracaatı mutlaka değerlendirecektir, İŞKUR ödemelerini aylık olarak asgari ücretin bir buçuk katı olarak uyguluyor (4400 TL net)civarında…Kim olursan ol sistem aynı. Müdürede aynı memurada,işçiyede
İŞKUR’un bu uygulaması sadece 3 aylık olmakta. Tabii ki normal olarak İŞKUR un verdiği ücret ne olursa olsun, önemli olanın çalışan kesimin şirketinden aldığı maaşın değişikliğe uğramamasının temini… Kısaca İŞKUR dan alınan rakamın üstü işverence karşılanmalı ve çalışan mağdur edilmemelidir.
Benim anladığım İŞKUR’un her mecburi izne çıkartılacak personele yönelik bütçesinin olduğu. İşveren isterse bir kişiye 30 gün ücretsiz izin veya isterse dönerli bir sistemle bir kişiye 30 günlük vereceğine,THY mecburi izne çıkardığı kişileri 10 ar kişilik üç gruba ayırıp, 10 ar günlük periyotlarla çalıştırmak isterse, 4400 TL yi üçe bölüp 1466 lirayı İŞKUR’dan diğerini de çalışanın kendi kadrosu gereği aldığı normal ücretin 20 günlük ücretini ödeyip geri kalanını da İŞKUR’dan ödettiğinde sorun kalmaz.
Kısaca, çalışan kesim 10 günlük ücretini İŞKUR’dan alırken geriye kalan 20 günlük ücretini işveren verir. Kısaca bu sistemde 20 günlük işveren katkısı da olursa kişisel mağduriyet olmayacak görünüyor.
Şimdi bu yazıyı okuyan işverenin; Yahu Sefa bey, bizim tüm çalışanlarımızın 20 günlük ücretlerini bile vermemiz mümkün değil diye içlerinden laf attıklarını duyar gibiyim.
Sevgili İşveren; O zaman tarih tekerrürden ibarettir diyerek,2001 yılında yaşanan krizde olduğu gibi çalışanınıza borçlanırsınız.
Tabii ki başka sistemlerde bulabilmek mümkün.
SEKTÖR GERÇEKTEN ÇOK ZORDA…
Aslına bakacak olursanız, bilhassa THY,Pegasus, SunExpress, Corendon ve diğer charter seferler yapan Türk şirketlerinin de işi çok zor. Tabii ki sadece onların değil, havalimanlarımız da aynı durumda…
Dış hat uçuşları tamamen durduruldu. İç hat uçuşlarını 14 noktaya sadece THY yapacak. Uçacak yolcuların valilikten alacakları izin kâğıtları olacak. Sabiha Gökçen havalimanı geçici olarak kapatıldı. Ancak bu, olağanüstü beklenmedik global bir kriz olduğundan, sonucu ne olursa olsun çözülmeli.
Bu aşamada şahsen ne THY’nin yanı sıra diğer şirketlerimizin ve havalimanlarımızın yönetiminde olmak istemezdim. Çok ama çok şansız bir dönem geçiriliyor.
BU NEDENLE YABANCI HAVAYOLLARININ ALDIĞI GİBİ DEVLET DESTEĞİ ŞART GÖRÜNÜYOR.
Bildiğiniz üzere her gün birçok yabancı havayolu haberi yapıyoruz. Dikkat ederseniz hepsinin durumu çok kötü ve devletlerinden destek istiyorlar. Buda son derece normal…
Sefa abi ahlde şu an her vardiya yarı yarıya bölünmüştü ve en azından az kişi kalabalık olmadan çalışıyorduk. Az önce bir mail geldi R1 ve R2 aynı vardiyada gelecek diyor. Sadece sabah 7-3 çalışma olacakmış. O zaman ikiye bölünmüş olmanın biz çalışanlara hiçbir faydası olmayacak. Yine hangar çok kalabalık olacak. Yine şirketimizin bizim için hicbirsey yapmamış olduğunu herşeyin para olduğunu anlamış olduk.
Sefa abi 20 kişiyi işten çıkarmışlar doğru mu? işkur ödeneği alırken bu yapılabilir mi?
yalan haber. İŞKUR devredeyken neden atsın. Mart ayında yaşanan bir işten çıkarmayı yazmış
Manşetten vermişler bide utanmadan neyin peşindeler acaba?
Sabiha Gökcen Havaalanının kapatılması acaba yolcu garantili Istanabul Havaalanına kıyak çekmekmi?Saygılar
Sefa abi sana ne oldu böyle ortada yoksun. Böyle zamanlarda. Günlerdir sizleri takip ediyoruz. Bişey var mı duaunceleri nedir diye. Sizlerden rica etsem yotube üzerinden ya da Instagram dan canlı yayın yapsanız bir saat belirtirseniz sizi açık oturum gibi dinlesek. Instagram canlı yayın olursa en azından yorum yaparız altına canlıdan sorularımızı yanitlayabilseniz. Duyuru yapsaniz abi.
Her hafta uzun uzun yazıyorum. Bildiklerimi duyduklarımı… Bu tür durumlarda eskiden yaşananları anlatıyorum. Ancak bugün ve yarın ne olacak bilemem ki? Şirket de kötü durumda sizlerde…Krizin vurmadığı yer kalmadı ki. Önünü gören yok.Şirketde görmüyor sizlerde bende…Cem Karaca’nın şarkısı “Bindik bir alamete gidiyoruz kıyamete” gibi çok kötü bir durum hakim. Önünü gören yok.Herkes kuşkulu. Zengini fakiri aynı. Sefa İnan
Sendikadan nedem bir ses cıkmıyor.meseşa bu ay kesinti olmayacak desin ve bunda sonraki aylarda üyelerimize maddi ve manevi destek verilcek diye . son bir kez daha kesinti yaptıkdan sonra mı söyleyecek son vurgunmu olcak yani taş olsa ses çıkardı be
Biz atlas global için elimizi taşın altına koyduk sonuç ortada bütün haklarımız ve alacaklarımızı kaybettik havacı arkadaşlarıma tavsiyemdir önce kendi çıkarlarınız sonra şirket çıkarları
Sefa abi yıl sonuna kadar ikramiyeler kaldırılmış. Hiç haber yapmiyirsunuZ. Bilgini var mı.
Sevgili sendikalar havaiş çelikiş. Aldığınız sendika ücretlerini ya çalışana yada işverene hibe etmenizi bekliyorum.
Yönetim kurulu üyelerinin ikramiyeleri hayırlı olsun.
yok artık
Zor günler kuresel bir kriz herşeyi anlıyorum ama THY’nin bir ayda personeline kesintiye gitmenin derdine düşmesini anlamıyorum. Ne oldu ya bittim battik mi bu şirketin hiç mi duran parası yok kar nedir ya nerededir. Borcunu algini vergini giderini çıkarsın kar açıklarsin yani cebine koyduğun para değil mi bu açıkladığın kâr. Bir ay ya bir ay personele bakamadın mi. Yok iş kur yok bilmem ne biz Thy diye fazla büyütmüşüz olay sadece görüntü den ibaretmiş anlıyoruz. Alın cebimizdekinide alın sonra çıkın büyük aileyiz bunuda başardık diyin. Tüm Türkiye yerde biz yemeyiz oda umrunuzda değil zaten ne olacaksa olsunda önümüze bakalim..
Günaydın arkadaşım, kolonya var dökeyim gel rahatlarsın.
Sefa abi merhabalar kısa çalışma ödeneği aldığımız zaman sadece is uçuş ve kıdem tazminatı toplamımız bürüt sayılacak degil mi ? Vardiya primi yetki lisans tazminatı vs. Sosyal yardım bazalinmayacak.
(Teknik 3lü vardiya için)
Teşekkür ederim
Rumuzun teknisyen ama umarın gerçekten teknisyen değilsindir.
Yıllardır merak ettiğim soru şu.
Bu kütüklerin yanlarında gezdirdiği tuvalete bile beraber giden Godzilla tipli herif kim? Bide ufaklığı var onun. Bana biri açıklayabilirimi? Bu hiç bir iş yapmayan ama maaşını alıp abi abi abi abla abla abla diye ortalıkta gezen şişman kim?
Hakikaten bende merak ettim
Thy sene başında açıkladığı kar rakamlarını herkes hatırlıyor milyar küsür, bunun üstüne bide tasarruf tedbirleri alınmıştı biliyorsunuz… o paralar ve ondan önceki sene de açıklanan karlar da cabası. Bu paraları böyle kötü bir zaman geçirdiğimiz zamanda personeline destek çıkmak adına kullanabilir geçen senelerin karıyla emeğinden para kazandığı insanların maduriyet yaşamasını sağlayabilir. 5 kazancının 3 ünü bu durum için harcasa çok kolay 2 3 ay kimseyi madur etmez ” arkadaşlar 2 ay durum böyle ama ondan sonra tedbirlere geçecez” dersin insanlar bu iki ayda kendilerine çekidüzen verip yaşantı biçimlerini ayarlar. Sende ” biz bir aileyiz” söyleminin arkasında durmuş olan vakur bir şahsiyet olarak gönülleri fethedersin.
Oh be uçuşa gitmiştim allahtan.yırttım
Tip varmı abi
Ayverdi seni yakalarsa tipi gözüne sokacak
2001 krizi
Sefa bey, evet 2001 krizi için yazdıklarınız doğru ama biraz eksik. O dönemde ücret kesilmiş, artı personel de işten çıkarılmıştır. (Pilot+kabin) yer ekibinden yada teknikten çıkarıldı mı bilmiyorum. Uçuş işletmede çok hazin manzaralara bizzat şahit olmuştum.
Kriz yönetimi gerçekten çok önemli, geçmiş yaşanan tecrübeleri unutmamalı. Olanların ışığında en doğru yöntem bulunmalı, adaletli bir şekilde uygulanmalıdır. Yetişmiş, kalifiye özel ve pahalı bir eğitim gerektiren havacılık sektörü ,birgün mutlaka eski günlerine dönecektir. O zaman bugün yaptıklarınız, o günü şekillendirecektir.
Bu kriz faz, faz yönetilmelidir. En az 3 fazda ele alınmalı, personele açık ve net olunmalıdır. Fazların çerçevesi çok iyi çizilmelidir.
Sayın yorumcu;Teknikten çıkarılmadı ve kabin memurları derneği de o toplantıdaydı.Onlardan da çıkarılamayacağı söylenmişti. Tabii ki kabinden münferit olarak işten çıkarılan olmuş olabilir. Ancak bu karardan sonra toplu hiç bir çıkarma yapılmadı
Editöre cevaben, EVET o zaman da personel çıkarılmayacağı söylendiği halde ÇIKARILDI. O zaman ki YK bşk nı gazetelere şöyle demişti; “herkes batarken biz bu krizden çıktık.” Tabii hem ücretleri tırpanlayıp, hemde personel çıkarırsan , çıkarsın krizden. Sefa bey, o zaman ki uçuş işletme bşk larını tanırsınız, açın tlf sorun. Öyle münferit falan değil nerdeyse %10 kokpit sizin için münferitse sözüm yok zaten. Zaten konu o günlerden ders çıkarmak. Ne oldu ,gün geldi THY tecrübeli kpt bulamadı ve büyük maliyetlerle yabancıya yöneldi. Olaylara bu çerçevelerden bakmak lazım. Tabi siz öyle hatırlıyorsanız sözüm yok. Selamlar
Tabii ki ben o zaman UTED başkanı olduğumdan kendi camiama hakimdim. Takip ediyordum. Ancak TASSA ve TALPA ile yaptığımız bireysel görüşmelerde bana sizin dediğiniz çıkış söylenmedi. Aslına bakacak olursak karar da çıkartma yoktu. Sizin yorumunuzdan sonra o zamann genel müdür Yusuf Bolayırlı yı arayarak sordum. Yusuf bey emekliliği gelenleri çıkartık ve birde disiplinsiz bir kaç kişide o furyanın içine girmişti diye hatırlıyorum dedi. Sefa İnan
Tabiki herkes taşın altına elini koymalı en büyüğünden en küçüğüne bu zor günleri beraber atlatacağız inşallah,bı arkadaşın dediği gibi sendika yardım etmeyi bırakın aidatını bile eş geçmez
…….. Sendikası bu donemde bizden para AL MA YA CAK!!!!
Buna sadece 750li sahibi eksi basmıştır
Sadece 3 ay maaş almamak yetmez!
Güya bir lokma bir hırkacı,sofu, softa dindar olup hayatlarında her işini torpille yapmış,yaptırmış,kul hakkı yemiş,şirket maaşı ve imkanlarıyla lüks ve gösterişli bir hayat yaşayan,şirketi dibine kadar sömüren,paraları reklamlara,sponsorluklara, yandaşlara,havaya,boşa saçan başta 25 milyon tl bonus alan ilker,bilal,yönetim kurulu,başkanlar,müdürler olmak üzere,şefler,uzmanlar ne kadar sözde şirketini seven torpilli varsa hepsini bu zor günlerde görelim bakalım! Koskoca şirket kar ettim deyip sonra kriz anında yaprak gibi sallanıyorsa,kendisini en az 3-4 ay idare edecek mali gücü yoksa bu işin sorumluları iktidar ve onların thy’ye atadıkları işin içinden gelmeyen,iş bilmeyen,tecrübesiz,bilgisiz, liyakatsiz,torpilli tosuncuklarıdır !
Bi ara içimizde pegasus aşıgı CS ler vardı burda nerde onlar tam fırsat alın tazmınatınızı çıkın burda yonetim devletı kotulemeyın pegasus calısanını daha cok koruyodur
Padişahım çok yaşa
Zevzek
Tam bir vizyonsuz Ortadoğu faresi
Deve sidiğini fazla kaçırmış
Iyi kimse isinden cikmasin o olmasin bu olmasinda 5 kisi oturuyor bir kisi o isi yapiyor bu arpalikta boyle devam mi etsin saglik biriminden occ ye gisaddan igasina kadar bu boyle. Kimse issiz kalmasin diye sirketin kanini emen damancana mudurluguna kadar varan birimlere kimse sesini cikarmayacak mi? Nereye kadar bu devran gidecek?? Yazik gunah degil mi bu sirkete. Oyle insanlar var ki sirketin parasi bitmeyecek zannediyorlar umurlarinda bile degil ama sorsan herkes vatani milleti kurtariyor.Birisi cikarilmasi gerekiyorsa artik cikarilmali bu sirket zaten gereginden kat ve kat fazla personelle calisiyor.Hemen kabine kokpite eller gidiyor el insaf be kardesim o ucaklar ucmassa nerden para kazanacaksiniz muhtesem planlamacilar kazansin hadi para cok dahiler ya su anda sirkete para kazandirsinlar.Bu saatten sonra kim isten cikarilacaksa cikarilsin 7 duveli sirkette calisan kok salmis aileler var bu arpalik tez zamanda bitsin aksi takdirde zaten gidilecek bi sirkette olmayacak.
Sevgili sendika başkanımız azıcık adamsa su az arıza yapan milyonluk arabasını satıp hibe etsin bize bu zor günlerde dayanışmayacaksak…nereye gitti bu aidatlar değil mi
Arabayı satmayı bırak bence aidat almaya bile devam eder bu dönemde
Iyi zamaninda sirketin yaninda oldugumuz gibi sirketin kotu zamanindada yaninda olacagiz. Evimize ekmek goturebilecek para versinler gerisinin kesilmesine raziyiz. Sirketimiz yeterki ayakda dursun maas almadan da yapariz. Bugunlerin gececegini umut ederek.Insallah biran once atlatiriz.
Git ötede havla. Bize sadakat değil liyakat lazim!
Yoneticilerimiz yüzde fedakarlık yaparsa biz bir fazlasını yapmaya raziyiz. Yeter ki şu sıkıntı li günleri geçelim
Büyük bir cendereden geçiyoruz. Gözü hep personel maaşlarında olan yöneticiler, bakınız Allah’ın planından daha büyük pşan yoktur. O istemezse ne siz para kazanabilirsiniz ne de biz.bu süreçte Rızkı verenin o olduğunu umarım hepimiz anlarız ve bu sendika işveren oyunlarını bırakıp şirketi ileri taşımayı düşünürüz. Hepimiz taşın altına elimizi koymalıyız. Bu kriz 3-5 aylık değil, en az 1 yıl sürecek bir kriz. Bu nedenle kimse tam maaş beklentisinde değil zaten. Öncelikle şirketimizin devamlılığı esastır. Bunun içinde yarım maaş almamız gerekse dahi alırız. Lakin Sefa Bey’in de dediği gibi, bunlar zamanı gelince personele geri verilmesi gereken botçlar olmalıdır. İyi günde de kötü günde de beraber olmalıyız
Aynen dediğin gibi ama hicbir şirketin karina kar kattığı dönemde çalışanını gördüğünü hiç görmedik krizde elinizi taşın altına koyun derler yoğun uçuşlar başlayınca istirahinizden ödün verin derler yani derler de derler ama sen en iyisi kendi çıkarlarını gözet bence
Şirket bizim başka teknik AŞ yok. Azdan az çoktan çok gitmeli adaletli ücret kesintileri kabulümdür. ( adaletli derken azdan az çoktan çok)
Şu zor dönemde herkez şapkasını önüne koymalı ve tarafsız düşünmeli. Ben iş olmasada tam maas alim mantığından uzaklaşılmalı.