Geçenlerde THY/Teknik A.Ş’nin Pratt Whithney ile ortaklık anlaşması yapıldı. Sadece motor atölyelerine yönelik yapılan bu anlaşmadan sonra, birçok teknik eleman; “Ne oluyor, parçalanıp satılıyor muyuz?” diye serzenişte bulundular. Hatta daha da ileriye giderek, tüm Teknik A.Ş’nin yabancılara satılacağı senaryolarını ürettiler. THY’nin Teknik A.Ş ’yi böl, parçala ve de sat mantığı doğrultusunda kendinden ayırdığı ve bunun ilk göstergesinin motor atölyesinde yapıldığını savunanlar oldu. Bu motor birlikteliğinden sonra İniş takımları atölyesininde aynı mantık içinde %51 e %49 olarak satılacağı ve bu birlikteliğe de İsviçreli ve Amerikalı şirketlerin şimdiden teklif yaptıkları söylenmekte.
Ülkemiz sivil havacılığında son senelerdeki gelişim ve yolcu artışı, bu artışa paralel kurulan havayolu şirketlerinin, yabancıların ağızlarının suyunun akmasına ve bizleri Alliance’ların içine almakla kalmayıp bakım konularında da bizlere yardımcı(!) olmaya yöneltti sanıyorum. Sağ olsunlar, varolsunlar(!)
Şimdi, hep beraber bu birlikteliğe bir bakalım….
Bildiğiniz üzere; MRO’larda bakım konusunda en çok kazanç motor ve komponent revizyonlarındadır.
Şöyle ki; A-330’un motorunun piyasa değeri 13 milyon dolar civarında ve bu motorun revizyonu 5-6 milyon doları buluyor. Şu anda ülkemizdeki MRO’ların, bu büyük kazanç getirecek motor bakımları konusunda gerekli ileri teknoloji ve parça onarımları için yatırımları yok. Konuyu bu eksikliğimize getirecek olsak bile, yabancı ortakların bize yatırım yapmayacağı bilinen bir gerçek. Çünkü Pratt Withney’in zaten yurt dışında Norveç-Singapur ve Yeni Zelanda da bu olanaklara sahip SHOP’ları var. Dolayısıyla, Türkiye’ye bu büyük yatırımı getirmeyerek kendince ufak bir yatırımla bu işi çözecek ve Türkiye, Ortadoğu pazarını elde ederek tüm dünyaya yayılmış tesislerine iş yollayacak.
NEDEN MOTOR ÜRETİCİSİ OLAN PRATT WITHNEY BİZE İLGİ DUYMAKTADIR?
THY Teknik ve PRATT WITHNEY arasında imzalanan Ortak Uçak Motor Tamir ve Revizyon Şirketi kurulması ile ilgili anlaşma ne anlama gelmektedir?
Ortaklık payları %51 Pratt ve %49 THY Teknik olarak paylaşılan şirket yapılanmasında, yönetimin, bizim manegement eksikliğimiz nedeniyle Pratt’ta kalacağına karar verilmiştir. Bu ortaklığın bize neler getirip neler götüreceğini değerlendirmek gerekirse;
1- Bilindiği gibi yüksek teknoloji, uçak/motor sanayiinde herkese açıktır, Ortaklık bilinmeyen bir teknoloji getirmeyecektir.
2- Uçak Motor Bakim Merkezi, eğer motor parça tamir (high tech repairs) kapasitesi yoksa büyük yatırım gerektirmemekte ve bu yatırımın büyük bölümüne zaten THY sahiptir. Zaten, bu firma en önemli yatırım olan High tech repairs’i ülkemizde kuracak olsa bu yazıyı yazmanın hiçbir anlamı olmazdı.
3- Bu ortaklık, THY’de var olan takım, techizat ve yetişmiş insan gücünü ve test cell’ini kullanacaktır ve sadece yönetici personel ve mühendis getirecektir.
*V2500 ve CFM56 Motorları için kurulacak Pratt/THY Uçak Motor Merkezinin, zaten var olan bu motor tiplerinden, 110 Uçak kapasiteli THY en hazır ve zengin müşterisidir. Buda toplamda 240 Motor ve yılda en az 60-70 Motor bakımı ve 140 Milyon usd ciro demektir. Bunun yanı sıra yurt içi müşterileri de hesaba katıldığında, en az 15-20 motordan 40 milyon usd ciro daha artı elde edecek.
Yabancı Ortak aldığım duyuma göre, sadece 80 adet v2500 ve CFM56 Motor getirmeyi garanti etmiştir.
*SONUC OLARAK;
THY ZATEN VAR OLAN YATIRIMLARI( MOTOR SOKUM/MONTAJ TAKIMLARI, GELENEKSEL TAMIR TEZGÂHLARI, MOTOR TEST UNITESI VE TAKIMLARI ) ,TECRUBE VE SAHIP OLDUGU TEKNOLOJIK BIRIKIM VE MOTOR URETICILERINDEN ANLASMALAR YOLU ILE ALDIGI DESTEK VE YETERLI SAYIDA MOTOR BAKIMI BULMASINA RAGMEN, NEDEN ORTAKLIK YOLU ILE YÖNETİMİ DEVRETMEKTEDİR?
Bunun nedenleri ne olabilir?
1. Biz, kendi işimizi yönetemeyeceğimiz için mi, yönetim Amerikalı ortağa verilmiştir?
2. Motor bakım yönetimini ve mühendislik hizmetlerini başaramadığımız için mi, bakım yönetimi Amerikalı ortağa devredilmiştir?
3. Bizler, acenteciliği ve komisyonculuğu, daha doğrusu, aracılığı çok sevdiğimiz için, THY adını kullanarak THY’nin ve diğer havayolu şirketlerinin motorlarının bakım gelirini Amerikalı ortağa sunmaktayız.
4. Bizler,1942 yılından beri kurmak için çaba harcadığımız, THY Motor Revizyon Atölyelerini işlevsiz bırakarak, tüm Cumhuriyet kazanımlarını yerle bir etmeyi çok sevmekteyiz.
PRATT WITHNEY gibi bir dünya devi motor üreticisinin, 200-220 motor kapasitesini aşamayacak olan bu şirketimize karşı ilgisi; acaba biz Türkleri çok sevmeleri mi, yoksa ileriye yönelik piyasalarını güçlendirme amaçlı bir girişim mi? Bir de bunu araştıralım.
1.Pratt Withney rakip şirkete ait motor bakımına ilgi göstermektedir. Çünkü havayolları filosundaki motorlara ait bilgilere ücretsiz olarak ulaşabilmektedir. Pratt, kendi başına rakip motor firmasının (CFM56, CFMI) arşivlerine girememektedir.
2. İleri teknoloji getiren motor parça tamirleri ile ilgili olarak; dünyanın birçok yerindeki PRATT-Şirketlerine pazarlama çalışması yapmadan hazır ve istediği fiyatta is sağlayacaktır.
3.Türk sivil havacılık pazarında motorları pek kullanılmadığından, pazara girmenin yollarını aramaktadırlar, bu şekilde yerli işbirlikçilerinin(!) sayesinde Türk pazarına girmek daha karlı olacaktır.
4.Pratt, Türk Hava Kuvvetleri’ne motor satamamaktadır. Bu ortaklardan birinin isminin THY olması, onları bir anda Türk Hava Kuvvetleri pazarına da sokabilecektir.
Bu ortaklığı, sadece THY emekçilerinin değil, tüm havacılık camiasının dikkatle izlemesi gerekiyor.
İyi haftalar dileğimle…
