Yolcu uçağı üretimindeki usûlsüzlüklere dikkat çekerken aniden ölen John Barnett ve Joshua Dina’nın ardından Amerikan Boeing şimdi sahte titanyum skandalıyla çalkalanıyor. Boeing’in uçaklarda aslında titanyum olmayan malzeme kullandığı, bu duruma dikkat çeken çalışanların raporlarını da hasıraltı ettiği ortaya çıktı.
Amerikan havacılık devi Boeing, sahte titanyum skandalıyla sarsılıyor. Endonezya (2018) ve Etiyopya’daki (2019) uçak kazalarına ilişkin ABD Senatosu’na ifade veren Boeing CEO’su Dave Calhoun, 737-MAX tipi uçakların kalite sorunlarına ilişkin soruları yanıtlarken, fabrikanın şüpheli parçalar kullandığını yeni öğrendiğini ileri sürdü.
Boeing üretimindeki güvenlik açıklarına ilişkin Senato Alt Komitesi’nde çok sayıda ihbarcının ifadesi bulunuyor. Şirketteki suistimalleri araştıran komite, bazı uçaklarda sahte titanyum parçaları kullanıldığını ve Boeing yönetiminin buna göz yumduğunu tespit etti.
Skandal sadece uçağın küçük bileşenlerini, vidalarını ve somunlarını değil, uçağın gövdeye monteli kanatlarını da kapsıyor. Ortaya çıkan bilgilere göre, Boeing çalışanları uçakta kullanılan titanyum metalinin sahte olabileceğine dair yönetime raporlar sundu.
Malzeme üzerinde korozyon nedeniyle küçük delikler oluştuğunu fark eden tedarikçi firma personeli, bu metalin Boeing’e ‘titanyum’ olarak sunulduğunu ancak sahte bir malzeme olduğunu tespit etti.
Az bilinen Çinli bir şirket tarafından üretilmiş sözde titanyum, önce Boeing’in tedarikçi firmasına, sonra da Boeing’e sahte belgelerle satıldı.
33 Milyon Dolar Maaşlı CEO Buna Göz Yumdu
Her iki şirketin yönetimi, bu durumun bir sorun teşkil etmediğini ileri sürerek çalışanlarından gelen raporları hasıraltı etti. Durumu önemsemeyen kişiler arasında yıllık 33 milyon dolar maaş alan Boeing CEO’su Dave Calhoun da vardı.
Amerikan CNN, Calhoun’un 2023 yılı maaşının 33 milyon dolar olduğunu bildirirken, olası bir işten çıkarma halinde 45 milyon dolar da tazminat alacağını hatırlatıyor.
John Barnett ve Joshua Dina Aniden Öldü
Önce eski Boeing çalışanı John Barnett bir otoparkta aracının içinde ölü bulundu. Barnett, yolcu uçağı üretimindeki suistimallere ilişkin ifade vermişti ve kritik bir duruşmaya daha katılacaktı. Yakınları, Barnett’in otel otoparkında intihar süsü verilerek öldürüldüğüne inanıyor.
Barnett’in ardından sıra Joshua Dina’ya geldi. Boeing yönetiminin üretim kusurlarını görmezden geldiğini dile getiren tedarikçi şirket Spirit AeroSystems’in kalite denetçisi Joshua Dina, hiçbir sağlık sorunu olmamasına rağmen aniden can verdi. Herhangi bir hastalığı bulunmayan 45 yaşındaki Dina, birdenbire bakteriyel enfeksiyon nedeniyle hayatını kaybetti.
Yolcular Tavana Yapıştı, Sonra Kapı Koptu
Bu arada Boeing uçaklarında tuhaf olaylar yaşanmaya devam ediyordu. 11 Mart 2024’te Sidney’den Auckland’a uçan bir Boeing 787 Dreamliner aniden irtifa kaybetti. Bütün sensörlerin birdenbire söndüğünü dile getiren pilot, “Baygınlık geçirdikten sonra uyandım. Tavanda insanları gördüm. Tavana yapışmış gibiydiler, sonra yere düştüler” dedi.
Bu, sadece birkaç içinde meydana gelen 5 enteresan olaydan sadece biriydi. 7 Mart’ta San Francisco’dan kalkan bir Boeing 777’nin iniş takımı koptu. Ocak ayında ise Alaska Havayolları’na ait 737 MAX-9’un kapısı düştü. Uçak daha yeni kalkış esnasında olduğu için trajedi önlendi.
346 Kişi Öldü, Tazminat Talebi 24,8 Milyar Dolar
Uçak burnunu zorla aşağı doğru iten bir yazılım yüzünden 2018 ve 2019 yıllarında yaşanan kazalarda toplamda 346 kişi öldü. Hayatını kaybedenlerin ailelerine tazminat ödeyen Boeing, aynı zamanda usûlsüzlüklere ilişkin ceza davasıyla karşı karşıya. Ailelerin açtığı son davalarda toplam tazminat talebinin 24,8 milyar dolar olduğu belirtiliyor.