- BÖYLE GİDERSE BU ŞARTLARDA UÇAKLAR PİLOTSUZ KALACAK.
- Yakın gelecekte Türkiye’de futbolcu transferi gibi kaptan transferi başlayacak.
- Akademi borcu ödeyen pilotlar geçinemez durumda!
- Maaşlar dünya ortalamasına karşı 1000 dolar eridi!
- TSS DE MAAŞLAR BİR EV KİRASI BİLE ETMİYOR..
Değerli Okurlar,
Bu hafta yine ilkesiz habercilik anlayışıyla gündemi maksatlı biçimde yönlendirmek isteyenler oldu. Sorunlarıyla baş edemeyen ve maalesef içinde bulunduğu kötü ruh haline teslim olarak hayatına son veren bir gencin intihar ile ölümünün bile malzeme yapılmasını esefle kınıyorum. Yıllar önce THY’nin iştirak firmasından birtakım nedenlerle ayrılmış birinin yaşadığını iddia ettiği haksızlıklar ve peşine anlattığı olumsuzluklarla yaşama sevincini, mücadele gücünü kaybettiği görülüyor. İntiharın psikolojisinin temelinde acısını sonlandırma veya kendisine bu acıyı yaşatan ya da neden olarak gördüklerini cezalandırma ve intikam psikolojisi yatar. Bu durum kendini ve olayları objektif bir biçimde değerlendirmekten uzak tamamen suçluluk ve suçlama örgüsü içinde Majör Depresif Bozukluk (MDD), yani bir duygu-durum bozukluğudur. Madde bağımlılığı ya da dürtüsel bozukluklar, çaresizlik duygusu ve güçsüzlük hali gibi tetiklenen davranış biçimlerine ve manipülasyonlara açık bir eğilim oluşur. Bu ruh hali içinde olaylar, bazen gerçekle hayalin bile birbirine karıştığı davranışlar olabildiği için ancak uzmanlarca değerlendirilip yorumlanabilir.
Gel gelelim bu kardeşimizin durumuna, tüm iddia ve öne sürülen gerekçelerin muhakkak yetkililerce araştırılıp gerçekten böyle bir mobbing ve varsa usulsüzce yapılmış işlemlerin tespit edilip haklarında gerekli hukuki süreçlerin yapılması gerekir. Ortada genç bir insanın ölümü ve yaşadığı dram söz konusu. Lakin yıllar önce yaşanmış olayların ardından şirketten ayrılmış bir gencin dramı üzerinden koca bir camiayı ya da şirketi töhmet altında bırakmak ya da tamamen suçlayıcı ve manipülatif iddialarla linç ettirmek meslek etiğine de ahlaka da çok aykırıdır.
Her ölüm çok acıdır… ve ateş düştüğü yeri yakar. O nedenle bu tarz olayları hem ailelerini hem de kurumlar ile çalışanlarını düşünerek hassasiyet ile yazmak çizmek lazım. Ben bu konunun üstüne gidilerek varsa suistimal ve gerçekten usulsüzlüklerin cezasız kalmayacağına inanıyorum. THY’de son dönemde bu konularda gerekli yaptırımların uygulandığını görüyoruz.
Diğer bir konuda yeni kurulan TSS çalışanlarının durumu. Maaşları neredeyse asgari ücrette olan ve İstanbul’da bir kira bedelini bile karşılayamayan bu düşük ücretli insanların durumuna mutlaka el atılmalı. Keza THY Teknik’te çalışan düşük iş gruplarındakilerin hali onlardan farklı sayılmaz. Bu hayat pahalılığı ve hızla düşen alım gücü mevcut toplu sözleşme rakamlarındaki enflasyon zamlarıyla kapatılacak gibi değil. Evet son birkaç aydır ikramiye ve harçlıklarla çalışanlarınıza destek olup yüzünü güldürmüş olsanız da asıl maaşı düşük personellerinize kalıcı ve daha iyileştirici bir destek sunmalısınız.
Öyle yaklaşan tis ya da verdiğiniz harçlıkları bahane etmeyin. Bunların tribünlere yapılmış bir hareket değil de gerçekten samimi bir yaklaşım olduğunu en azından memur ve işçiye yapılan zamlar oranında bir ek destekle takviye ederek herkese gösterin. Çok şükür THY büyüyor ve bol bol kazanıyor. Yeni uçak siparişleri, artan yolcu sayısı ve kırılan ihracat hizmet rekorlarına yakışır bir rakamla ek zam verilmeli…
Pandemi ardından deprem ve afetlerde THY personelinin gayreti ve azmi göz doldurdu. Evden çalışmaya rağmen hangarlarda dur durak vermeden çalışan teknisyenin, destek işçisinin kulağı sizde. Bayram öncesi onları mutlu edecek bir haber bekliyorlar bizden söylemesi…
Yazımın ikinci kısmında Üniversitemde çalıştığım pilotaj alanına değinmek istiyorum. Öncelikle havayollarında tüm filo planlamaları için kaptan pilot ve first officer ihtiyacı var burası kesin. Sene başında Ahmet Bolat 2200’den fazla tip eğitimi almamış pilot başvurusu olduğunu açıkladı. Hafızam beni yanıltmıyorsa 2022 Kasım’da, 2023 Mayıs’a kadar 720 pilot istihdam edileceğinin açıklaması yapılmıştı. Şu an dünyanın her yerine eğitim için first officer’larımız gönderiliyor ve daha sonra bu pilotlarımız hat eğitimi için ülkemize dönüyorlar.
Tüm bu olumlu tabloya rağmen gelecek uçakları düşündüğümüzde THY, pilotları en iyi şekilde eğitmek için haiz olsa da genel problem zaman yetersizliği ve geniş gövde uçak ihtiyacı…
Çünkü geniş gövde uçaklar için hemen bir kaptan ve yardımcı pilot atayamazsınız, tecrübe esastır. First officer aldınız ve eğittiniz diyelim sonrasında LIFUS eğitimi tamamlanacak ve hat pilotu olana kadar en az 120 gün geçecek. Yer eğitimi, üstüne simülatör tip eğitimi, 40 sektör (en az 01:30 uçuş süresi olması gerekiyor. Örneğin İzmir git gel sektör olmuyor) LIFUS eğitimi sonrasında bu sefer geniş gövde zamanı geliyor ve 1000 saati dolan first officer’lar geniş gövdeye geçince bu sefer de yeniden ihtiyaç başlıyor.
Bu arada geniş gövdeye geçen first officer tecrübe kazanırken kaptanlık sırasına giriyor, kaptan pilot da 3 yılı dolmadan bu sefer dar gövdeden geniş gövdeye geçiş yapıyor. Kısacası bu kısır döngü şu anki en büyük sıkıntı… Ayrıca yetişen pilot hemen sisteme dahil olamıyor. Alım süreci, yer dersi, simülatör, hat eğitimi, lisansı gitti geldi derken az 6 ay geçiyor. Dolayısıyla tüm dünyada pilotların tecrübe kazanıp hemen koltuğa oturması kolay olmuyor.
Ki asıl kartların henüz dağıtılmadığını da unutmayalım. Çin ve Amerika pazarı yeni yeni açılıyor özelikle Amerika Kıtasına göç etmek isteyen pilot sayısı artış trendine girmiş durumda. Emirates A350 ve Boeing 777x alımı yaptı. Riyadh Airlines Suudi Arabistan’da kuruldu ve ilk B787’lerini aldılar. Ayrıca Qatar Airways A350 ile ilgili anlaşmazlığını çözdü ve bu nedenle ground olan uçaklar da uçmaya başlayacak. Yakın gelecekte Türkiye’de futbolcu transferi gibi kaptan transferi başlayacak. Örneğin Avrupa Kıtası’nın en çok uçuş yapan havayolu Ryanair alım yapmak amacıyla Roadshow’a geldi.
Roadshow’un mantığı büyük firmalar ilana çıkarak, havacılık sektöründe güçlü ülkelerde pilot arayışına girerler. Mesela Flydubai Roadshow için İstanbul’a geldi ve Boeing 737 için 1100 pilot başvuru yaptı ki THY’nin alımından bile büyük rakam…
Ryanair’in de 1 yıl içerisinde 1200 pilot istihdam etmeyi planladığını unutmayalım.
Ryanair gibi sadece dar gövdesi olan havayollarında 1 uçak için yaklaşık 12 pilot ihtiyacı varken, geniş gövde uçaklar için kıtalararası uçuşlarda uçuş başına 3 pilot ihtiyacından dolayı toplam ihtiyaç 20’ye çıkıyor. Üstüne üstlük eskiden gitmez beceremez denilen Türk pilotları dünyada çok başarılı işler yapıyor. Bu nedenle bu döviz kurları ile pilotları ülkemizde tutabilmek ve memnun edebilmek pek mümkün görünmüyor. Düşünün sadece 5 Haziran ile 8 Haziran arası maaşlar dünya ortalamasına karşı 1000 dolar kaybetti. Bu durum çözülmeli yoksa akademi borcu ödeyen yardımcı pilotlar borç ödemekten geçinemez olurlar…
Bu arada İstanbul’da Pegasus Havayolları’nın ev sahipliğinde gerçekleşen IATA’nın 79’uncu Yıllık Genel Kurul ve Dünya Hava Taşımacılığı Zirvesi çok başarılı geçti. Ahmet Bolat’ın 600 uçak siparişi ile ilgili verdiği bilgiler, önümüzdeki 10 yılın hedeflerinden kısaca bahsedilmesi ve 2022 yılında ülkemize gelen 50 milyon turistin bu yıl 60 milyona çıkacağının ifade edilmesinin yanı sıra Güliz Öztürk’ün 2022’ye hem operasyonel hem de finansal açıdan hazırlıklı başladık ve 2022 yılı performansımızla dünyanın operasyonel kârlılığı en yüksek havayolu şirketi olduk ifadesi dikkat çekiciydi… Unutmadan UEFA Şampiyonlar Ligi Finali Rekorlarının yanı sıra 1-7 Haziran tarihleri arasında 2. sıradaki Heathrow’a günlük ortalama 82 uçuş gibi belirgin bir fark atarak tekrardan Avrupa’nın en yoğun havalimanı olan İGA’yı tebrik ediyoruz.
Hepinize sağlıklı ve iyi bir hafta diliyorum…