Romanya, ABD’li üretici Lockheed Martin’den 6.5 milyar dolar karşılığında 32 adet yeni nesil F-35 savaş uçağı satın almayı planlıyor. Romanya Savunma Bakanlığı bugün Parlamento’dan, Nisan ayında Romanya Yüksek Savunma Konseyi (CSAT) tarafından onaylanan tedariki onaylamasını ve satın alma sürecinin bu yıl içinde başlamasına izin vermesini talep etti.
Anlaşma taslağı jetlerle birlikte lojistik ve eğitim hizmetleri, uçuş simülatörleri ve mühimmatın yanı sıra Romanya’nın daha sonra benzer 16 uçak daha satın alma opsiyonunu da içeriyor.
Reuters’in haberine göre nihai sözleşmelerin önümüzdeki yıldan önce imzalanması beklenmiyor ve Savunma Bakanı Angel Tilvar bu yıl ilk uçakların 2030’dan önce teslim edilmeyeceğini söyledi. Bu süreçte Romanya Hava Kuvvetleri, ikinci el F-16 savaş uçaklarını kullanımda tutacak.
Romanya ve F-16
Romanya Hava Kuvvetleri, halihazırda 17 adet F-16A/B savaş uçağına sahip. Geçtiğimiz yıllarda Portekiz’den alınan F-16A/B’lere ek olarak Norveç’ten gelecek 32 adet F-16A/B ile birlikte Romanya Hava Kuvvetleri, 2 F-16 filosuna daha sahip olacak. Romanya Hava Kuvvetleri, yeni alınan uçakların en az 10 yıl boyunca hizmet vermesini bekliyor.
Bayraktar TB2 Romanya için hazırlanıyor
Öte yandan Romanya, Bayraktar TB2 SİHA da tedarik ediyor. Bu yıl içerisinde Romanya Savunma Bakanlığı, Türk savunma sanayii firması Baykar ile Bayraktar TB2 silahlı insansız hava aracı (SİHA) tedariki için 321 milyon dolarlık bir sözleşme imzaladı.
Hatırlanacağı üzere; Romanya Savunma Bakanlığı’nın, geçtiğimiz Ağustos ayında Baykar’dan yaklaşık 300 milyon dolar değerinde 3 sistem Bayraktar TB2 insansız hava aracı satın alma niyetini açıklamasının ardından gelen bu hamle, parlamentonun onayını aldı.
2024 yılında Romanya, savunma bütçesini GSYH’nin %2,5’ine çıkarmayı planlıyor. Ülke 2022 yılında savunma harcamaları için yaklaşık 6 milyar dolar ayırdı.
Neden F-35 satın alınmak isteniyor?
F-35; çok rollü ve çok maksatlı bir savaş uçağıdır. Zamanını aşan yüksek teknoloji ürünü bir uçaktır. Klasik savaş uçağından beklenen rolü ve görevleri yerine getiren F-35; ilave olarak veri toplama, veriyi analiz etme ve anında işlenmiş veriyi dost unsurlara aktarma yeteneğine de sahiptir. Savaş alanındaki tüm hava, deniz ve kara unsurlarıyla çift yönlü iletişim kurabilen, ağ yetenekli gelişmiş bir uçaktır.
Halihazırda çoğu ülkenin hava kuvvetlerinin envanterlerindeki savaş uçaklarının çoğunluğu dördüncü nesil, nispeten eski tip uçaklardır. F-35’le birlikte ABD dışındaki müttefiklerinin de beşinci nesil uçaklara sahip olabilmesinin önü açılmıştır. Böylece, Batı dünyasında yer alan ülkeler, daha gelişmiş ve ağ merkezli düşük görünürlüklü bir savaş uçağıyla uçak filolarının modernize, esasında dönüştürme fırsatı yakalamışlardır. Artık dördüncü nesil uçak dönemi kapanmıştır. 1980’li yılların F-16’sı neyse, bugünün F-35’i de o derece öncü bir uçaktır. F-16 uçağı F-104’lerden ne kadar üstün ise, F-35’ler de aynı oranda F-16’lara karşı üstün bir uçak olarak hava harekâtlarında yerini almıştır. Görünen o ki, bugün olmasa bile yakın gelecekte Batı Blokundaki tüm ülkeler nesil uçaklarla Hava Kuvvetlerini F-35 veya eşiti kendi özgün uçaklarıyla (MMU benzeri) donatmayı tercih etmek zorunda kalacaklardır.
F-35 programının ABD tarafında, üç kuvvet, (Hava, Deniz Piyade ve Donanma) için planlanan uçak sayısı 2.456 adettir. Ayrıca 14 adet uçuş test, araştırma ve geliştirme uçağına ihtiyaç duyulmuştur. Böylece ABD kendi ülkesi için 2470 adet F-35 üretilmesi gerektiğini hesaplamıştır. Amerikan Hava Kuvvetleri için 1.763 adet F-35A üretilecektir. Donanma için 273 adet F-35C ve Deniz Piyadeleri için ise 67 adet F-35C olmak üzere, toplamda 340 adet F-35C üretilecektir. Ayrıca Deniz Piyadelerinin kullanımına 353 adet F-35B uçağı verilecektir.
Müttefik ülkeler, Kanada dahil, toplamda 976 adet F-35 uçağını satın almak için projeye katılım sağlamışlardır.