İstanbul’a uçuşunu durduran bayrak taşıyıcı havayolu şirketi sayısı yediye ulaştı. Turizmciler, gelişmelerden endişeli…
Son yıllarda özellikle Avrupa pazarlarından Türkiye’ye olan talepteki düşüş ve Türk havayolları firmaları ile rekabette uğradıkları pazar payı kaybının ‘bayrak taşıyıcısı’ olarak nitelendirilen büyük havayolu şirketlerinin Türkiye seferlerine azaltmaları ya da pazardan çıkmalarına yolaçtığı belirtiliyor.
Dünya gazetesinden İbrahim Ekinci’nin haberine göre, son bir yıl içerisinde 7 bayrak taşıyıcısı havayolu şirketi İstanbul uçuşlarını durdurdu.
Beşi Avrupa’dan (Air France, Iberia, Swiss, Alitalia, Austrian) ve ikisi Amerika’dan (Air Canada, Delta) 7 bayrak taşıyıcısı havayolu son bir yılda İstanbul ucuşlarını durdurdu. Bazıları alt markalarla (Air France, Mart 2018’den itibaren İstanbul ucuşlarını alt markası Joon ile yapacak) seferleri devam ettirseler de “bayrak taşıyıcısı” firmaların ucuşlarını durdurması “olumsuz” bir gelişme olarak sektör çevrelerinde de dikkatle izleniyor.
Marka ve güvenlik algısını temsil eden bayrak taşıyıcı şirketlerin ucuşlarını kesmesinin, özellikle seyahatlerinde konfor arayan yüksek gelir grubunda Türkiye algısını olumsuz etkilemesinden korkuluyor.
Ucuş iptallerinde şirketten şirkete asıl gerekçe değişse de birkaç neden öne çıkıyor.
Dünya’nın haberinde görüşlerine başvurulan Türkiye Otelciler Birliği (TUROB) Başkanı Timur Bayındır’a göre bu firmaların ucuşlarını iptal etmelerinin ana sebebi “Türkiye’ye talep düşüşü ve artan maliyetler karşısında THY’nin rekabet avantajı.”
Pegasus CEO’su Mehmet Nane ise gelişmeyi Türk taşımacıların başarısı olarak değerlendirdi. Nane, “İstanbul’a olan talebin düşmesi bir yana, bu Türk taşıyıcılarının başarısıdır. Bizimle mücadele etme fırsatı kalmadı. Özellikle fiyat konusunda da Türk taşıyıcılar öne çıktı” dedi.
Dünya gazetesindeki haberin devamında şöyle deniliyor:
Talepteki düşüş turizm sayılarından açıkça görülüyor. Türkiye turizmi için önemli Avrupa ülkelerinden turist gelişi, bu yıl ocak– ekim döneminde, düşüş öncesi yılın (2015) aynı dönemine kıyasla 4.8 milyon azalmış durumda.
AB kurumları ve Almanya, Hollanda gibi bazı AB üyesi ülkelerle FETÖ’nün darbe girişimi sonrası başlayan politik gerginliğin yanı sıra bazı terör olaylarının yarattığı tedirginlik, turist gelişine yansımıştı. 2015 yılı Ocak – Ekim ayları arasında Turkiye’ye 5 milyon 144 bin Alman gelmişti. 2016’da bu sayı aynı dönem için 3.6 milyona geriledi. Bu yıl geçici rakamlarla 3 milyon 336 bin! 2 milyona yakın kayıp var! Ocak – Ekim 2015 ile bu yılın ocak – ekim dönemi kıyaslandığında İngiltere’den gelişlerde yaklaşık 1 milyon, Hollanda’dan gelişlerde 420 bin, Fransa’dan gelişlerde 260 bin, İtalya’dan gelişlerde 280 bin azalma var.
Kanada ve ABD’den turist gelişinde düşüş yüksek
Avrupa dışından uçuş durduran Air Canada’nın iptalinde de yolcu sayısındaki dramatik düşüşün etkisi büyük. Kanada’dan 2015 Ocak – Ekim’de 173 bin turist gelmişti. Bu yıl aynı dönemde gelen sayı 69 bin kişi. Yarıdan fazla düşüş olmuş. Şirketin Türkiye Müdürü Nedime Konuksever de Air Canada’nın Toronto’dan İstanbul AHL’ye uçuşlarını geçici süreliğini durdurması sonrasında yaptığı açıklamada, “Bir süreliğine uçuşlarımızı askıya alıyoruz. Talep artar artmaz yeniden başlamayı planlıyoruz” demişti. Iberia Havayolları da İstanbul seferlerini “talepteki dramatik düşüş” nedeniyle durdurduğunu açıklamıştı. Bu şirket 7 Mayıs’tan itibaren sefer durdurmuştu. Delta’nın ülkesi ABD’den Türkiye’ye geliş rakamları 2015 yılı ocak – ekim dönemindeki 726 bin kişiydi, bu yıl 304 bine düşmüş. Roma – İstanbul – Roma uçuşlarını durduran Alitalia’nın ülkesi İtalya’dan da büyük düşüş var. Türkiye’ye en fazla turist gönderen Avrupa ülkesi Almanya’dan hat iptali yok. Ancak Alman Lufthansa Grubu bünyesinde bulunan İsviçre Havayolları (Swissair) İstanbul uçuşlarını durdurmuştu. Lufthansa da Münih-İstanbul hattını kapatmıştı. Güvenlik gerekçesiyle iptal eden tek firma İsrail havayolları El Al oldu.
“3. havalimanı açılırsa slot sorunu bitecek”
Gelişmeyi, “üzücü” olarak değerlendiren Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği (TÖSHİD) Başkanı, Onur Air Genel Müdürü Teoman Tosun, uçuş iptallerinin üç nedene dayandığını söyledi: AHL’deki trafik sıkışıklığı nedeniyle slot alamamaları ve bunun sonucu olarak pazar payı kaybı, politik gerginlikler ve tasarruf ihtiyacı… Gerek TÖSHİD Başkanı Teoman Tosun’un gerekse TÜROB Başkanı Timur Bayındır’ın işaret ettiği “THY’nin rekabet avantajı” kazanması konusu slotlarla ilgili. Konuyu değerlendiren TÖSHİD Başkanı Tosun, şöyle konuştu:
“Bu gelişmenin üzücü tarafı, bayrak taşıyıcısı firmaların gelmemesi. Maalesef iptaller oldu. Alt markalarla geliyorlar. Böyle olmaması lazım tabi. Trafik sıkışıklığı vardı. Bu sıkıntıyı AHL olarak aşamadık. THY diyelim 4 sefer yapıyorsa bunlar da 4 sefer istediler. Olmayınca pazar payları azaldı. Bu paylar THY ile bizler gibi diğer yerli firmalara kaldı. Bir de politik gerginliklerin etkisi vardır. Slot sıkıntısı 3. Havalimanı açıldığında çözülür. Ekim 2018’de açıldığında sıkıntı olmayacağını, bu şirketlerin geleceğini düşünüyoruz. Slot sorunu olmaz çünkü. Yolcu gelmesinde sorun yok. Çünkü yerlerini THY ve diğer şirketler dolduruyor. Slot verirken THY’nin kayrıldığını şikayetleri olabilir ama ben kollanması gerektiğine de inanıyorum zaten. Ama tabi absürd derecede değil de daha kabullenilebilir seviyede olmalı. Politik söylemler yatışırsa… Ben biraz bunun etkisi olduğu, bu şekilde cevap verildiğini düşünüyorum. Bu tavır gibi de görünüyor. Şimdi her firma için aynı şeyi söyleyemeyiz. Ekonomik etkenler de vardır. Tasarruf etmek isteyebilirler bazı hatlarda. Biz Onur Air olarak Almanya uçuşlarımızda böyle yaptık. Bazı şehirlere uçmayı bıraktık. Alt markalar koyuyorlar. Uçuşlar bitmiyor ama tabi bayrak taşıyıcı ana markaların uçması önemlidir.”
Türkiye’ye uçuşlarını durduran diğer şirketler arasında Tayvanlı EVA ile Malezya Havayolları da var.
Uçuş durduran firmaların ülkesinden ve Avrupa’dan turist gelişi (kişi/ Ocak – Ekim)
|
Firma adı |
2015 |
2016 |
2017 |
|
Air France (Fransa) |
778.815 |
503.910 |
520.029 |
|
Iberia (İspanya) |
214.859 |
93.375 |
86.479 |
|
Swiss (İsviçre) |
357.105 |
199.220 |
188.272 |
|
Alitalia (İtalya) |
452.140 |
185.588 |
172.282 |
|
Avusturya |
449.091 |
284.802 |
258.426 |
|
Almanya |
5.144.609 |
3.630.367 |
3.336.007 |
|
Danimarka |
390.905 |
318 470 |
257 272 |
|
Hollanda |
1.165.975 |
858.544 |
745.676 |
|
İngiltere |
2.422.445 |
1.647.299 |
1.576.783 |
|
İsveç |
596.342 |
302.299 |
266.770 |
|
TOPLAM |
11.972.286 |
7.705.404 |
7.150.724 |
|
2015’E GÖRE AZALMA |
|
4.266.882 |
4.821.000 |
|
AVRUPA DIŞI |
|
|
|
|
Air Canada (Kanada) |
172.711 |
95.767 |
69.442 |
|
Delta (ABD) |
725.664 |
415.046 |
303.709 |
(TurizmGazetesi)