Uzmanlarla görüşen Sözcü gazetesi yazarı Uğur Dündar, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Rusya’dan kiraladığı uçakların Türkiye koşullarına uygun olmadığını yazdı.
Dündar’ın yazısı şöyle:
Türk Hava Kurumu (THK) Genel Başkanlığı da yapmış olan emekli Hava Pilot Korgeneral, Dr. Erdoğan Karakuş anlatıyor:
“2002 yılında Marmaris’te çıkan orman yangını, helikopterlerle söndürülmeye çalışılıyordu. Ancak tüm çabalara karşın yangın ilerleyince, dönemin Orman Bakanı Sami Güçlü, THK Başkanı olarak beni arayıp yardım istedi. Kendisine helikopterleri çekmesini, çünkü helikopterlerin pervaneleriyle çam kozalaklarını fırlatarak yangını sıçrattıklarını söyledim. Dediğimi yaptılar. Biz de halen hangarlarda çürütülmekte olan uçaklarımızı gönderdik ve kısa sürede yangını söndürdük!..”
★★★
Dr. Karakuş, her yıl yapılan ihalelerle yangın mücadelesinde başarılı sonuç alınamayacağı görüşünde. “Çünkü” diyor, “Bir yıl için ihaleyi kazanan firma, gelecek yıl kazanma güvencesi bulunmadığı için yatırım yapmıyor!.. Kâr asıl amaç olunca, başarı sağlamak da zorlaşıyor!..”
★★★
Ona göre; eldeki kiralık Rus Beriev 200 uçaklarının gövdeleri çok uzun. Bu nedenle özellikle Akdeniz’in engebeli coğrafyasında manevra yapabilme ve alçaktan uçabilme yetenekleri çok kısıtlı. Yüksekten uçmak zorunda kaldıkları için de boşalttıkları su, hedefe ulaşmadan buharlaşıyor!..
★★★
Karakuş Paşa, orman yangınlarıyla mücadele konusunda radikal bir çözüm önerisi de getiriyor:
“Bu mücadele Yunanistan ve birçok ülkede olduğu gibi, Türk Hava Kuvvetleri’ne bırakılmalı. Türk Hava Kurumu hangarlarında duran uçakların bakımları yapılıp devreye sokulmalı. Geliştirilen HÜRKUŞ uçaklarının da bir bölümü, bu amaca uygun üretilmeli…”
★★★
İki gündür başka uzmanlarla da konuşuyorum. Onlara göre de; Orman Bakanlığı’nın elindeki hava gücü yanlış ve yetersiz.
Kiralanan Rus uçak ve helikopter tiplerinin başarılı sonuçlar alabileceği alanlar var ama Akdeniz ikliminde ve engebeli arazilerde yeterli müdahaleyi yapabilecek özellikte değiller. Görüştüğüm uzmanlar, gerek jet/türbin motor yapısı, gerekse hantal gövdeleri nedeniyle Beriev 200 uçaklarının, dünyada tercih sıralamasında sonlarda geldiğini öne sürüyorlar.
★★★
Rus helikopterlerinin “Bambi Bucket” denilen kovalarıyla sutaşıma kapasiteleri de düşük. “Eğer elimizdekiler yerine, 45 saniye içinde 10 ton su kaldırma kapasitesine sahip Amerikan S-64 Skorsky helikopterleri olsaydı, bu yangınlar felaket boyutuna ulaşmadan söndürülebilirdi. Ayrıca S-64’ler hem ambulans, hem de enerji hatlarının onarımı gibi daha birçok işte kullanılabilirdi. Kısa sürede ulaştığı su taşıma kapasitesine ilaveten bunlar da göz önünde bulundurulduğunda, daha az sayıda kiralanacağından, tek amaca hizmet eden helikopter ve uçaklara kıyasla çok daha ucuza gelirdi!..”
★★★
Özetlersek;
1-Orman Bakanlığı’nın kiraladığı Rus yapımı Beriev 200 uçaklarıyla helikopterler, Türkiye koşullarına uygun değil.
2- Orman yangınlarının söndürülmesi, kâr amacıyla çalışan özel şirketlerin eline bırakılamaz. Konu millidir. Küresel ısınma nedeniyle gelecek yıllarda yangınların daha da artabileceği göz önüne alınarak mücadele, Türk Hava Kuvvetleri’nce yapılmalıdır.