Bilgisayardan Ölüm
Geçenlerde oluşan trajik Lion Air kazada 189 insan hayatını kaybetti. Yepyeni bir B 737 MAX 8 uçağı Lion Air JT610 sefer sayısı ile uçarken ekibin ve yolcuların kurtulma şansları maalesef olamadı.
Henüz 3 ayı bile dolmamış yeni uçağın yeni bir software’i (bilgisayar yazılımı) vardı. Bu Maneuvering Chracteristics Augmentations System-MCAS yazılımı sadece 737 MAX uçaklarına yüklendi, B737’lerin önceki versiyonlarda bulunmuyor. 737 MAX’ler için daha büyük ve daha verimli motorlar kullanıldı.
Normal B737 lere nazaran daha büyük bir motor %14 daha az yakıt sarfediyor ve kanat altında daha ön tarafa monte edilmiş durumda. Motorun kanada daha fazla ön tarafa bağlanması uçakta potansiyel stall tehlikesi yaratıyor. Stall yani kaldırıcı gücün kaybolmasına neden oluyor. Çünkü,uçak, uçmayı durdurduğunda, yani stall olduğunda düşecektir.
Bu tehlikeyi gören ve önlemek için çözüm arayan Boeing bu uçakların komputerine MCAS yazılımını yükledi. .Bu yazılım ile, uçak stall tehlikesine gireceği zaman komputer uçağın hızını artırıp burun aşağı kumandası veriyor.
Komputer dünyasında kullanılan bir terim var: GIGO. Garbage In, Garbage Out
İşte Problem şimdi başlıyor.
Uçaklarda Alpha Vane denilen sensörler var. Bunlar uçağın dışında gövde üzerinde sol ve sağda birer tane olan küçük kanatçık şeklinde olup uçağın hücüm açısını AOA (Angle Of Attack) ölçüyorlar. Soldaki kaptan, sağdaki FO için görev yapıyor.
Bu sensörlerin görevi uçuşta uçağın açısını komputere bildirmek. Genel olarak AOA 15-20 derecenin altında ise yeni MCAS yazılımı hücum açısının çok yüksek olduğuna karar verip uçağın burnunu aşağı veriyor
Lion Air JT610 uçuşundan önce Bali’ye gelen uçağın kaptan tarafı AOA sensörü arızalı olduğu rapor edilmişti, AOA sensör değiştirildi. Uçak sabah bu talihsiz uçuş için havalandı.
Hiç kimse uçakta neyin arızalı olduğunu ve MCAS yazılımını bilmiyordu. Ne teknisyenler ne de pilotlar hiç biri…İşin ilginç yanı, Konu hakkında eğitilmemişlerdi bile…
Havada arızalı sensör komputere stall olduğunu bildirdi. Pilotlar uçağın tırmanmasını isterken, komputer AOA sensörden aldığı bilgiye dayanarak ve pilotların bilgisi dışında uçağın burnunu aşağıya verdi. Kısaca,,pilotun yukarı kumandasına uymadı.
Pilot ile komputer arasındaki savaşı maalesef komputer kazandı. Sonuç olarak,pilotlar ve yolcular hayatlarını kaybettiler. Pilotun artık yapacak bir şeyi kalmamıştı.Uçak yere yakındı ve uçağı yükseltmek için altlarında yeterli mesafe yoktu.
Bilgisayar uçağı okyanusa çaktı.
Henüz 3 ayı bile dolmamış yeni uçağın yeni bir software’i (bilgisayar yazılımı) vardı. Bu Maneuvering Chracteristics Augmentations System-MCAS yazılımı sadece 737 MAX uçaklarına yüklendi, B737’lerin önceki versiyonlarda bulunmuyor. 737 MAX’ler için daha büyük ve daha verimli motorlar kullanıldı.
Normal B737 lere nazaran daha büyük bir motor %14 daha az yakıt sarfediyor ve kanat altında daha ön tarafa monte edilmiş durumda. Motorun kanada daha fazla ön tarafa bağlanması uçakta potansiyel stall tehlikesi yaratıyor. Stall yani kaldırıcı gücün kaybolmasına neden oluyor. Çünkü,uçak, uçmayı durdurduğunda, yani stall olduğunda düşecektir.
Bu tehlikeyi gören ve önlemek için çözüm arayan Boeing bu uçakların komputerine MCAS yazılımını yükledi. .Bu yazılım ile, uçak stall tehlikesine gireceği zaman komputer uçağın hızını artırıp burun aşağı kumandası veriyor.
Komputer dünyasında kullanılan bir terim var: GIGO. Garbage In, Garbage Out
İşte Problem şimdi başlıyor.
Uçaklarda Alpha Vane denilen sensörler var. Bunlar uçağın dışında gövde üzerinde sol ve sağda birer tane olan küçük kanatçık şeklinde olup uçağın hücüm açısını AOA (Angle Of Attack) ölçüyorlar. Soldaki kaptan, sağdaki FO için görev yapıyor.
Bu sensörlerin görevi uçuşta uçağın açısını komputere bildirmek. Genel olarak AOA 15-20 derecenin altında ise yeni MCAS yazılımı hücum açısının çok yüksek olduğuna karar verip uçağın burnunu aşağı veriyor
Lion Air JT610 uçuşundan önce Bali’ye gelen uçağın kaptan tarafı AOA sensörü arızalı olduğu rapor edilmişti, AOA sensör değiştirildi. Uçak sabah bu talihsiz uçuş için havalandı.
Hiç kimse uçakta neyin arızalı olduğunu ve MCAS yazılımını bilmiyordu. Ne teknisyenler ne de pilotlar hiç biri…İşin ilginç yanı, Konu hakkında eğitilmemişlerdi bile…
Havada arızalı sensör komputere stall olduğunu bildirdi. Pilotlar uçağın tırmanmasını isterken, komputer AOA sensörden aldığı bilgiye dayanarak ve pilotların bilgisi dışında uçağın burnunu aşağıya verdi. Kısaca,,pilotun yukarı kumandasına uymadı.
Pilot ile komputer arasındaki savaşı maalesef komputer kazandı. Sonuç olarak,pilotlar ve yolcular hayatlarını kaybettiler. Pilotun artık yapacak bir şeyi kalmamıştı.Uçak yere yakındı ve uçağı yükseltmek için altlarında yeterli mesafe yoktu.
Bilgisayar uçağı okyanusa çaktı.