Azerbaycan Hava Yollarına (AZAL) ait bir yolcu uçağı, 25 Aralık 2024’te Kazakistan’ın Aktau kenti yakınlarında düşürüldü. Yaşanan trajedi sonucu 38 kişi hayatını kaybederken, olay uluslararası bir kriz haline geldi. Reuters haber ajansının 4 Şubat 2025 tarihli haberine göre, Azerbaycan hükûmeti, uçağın bir Rus Pantsir-S füzesi tarafından hedef alındığını belirterek Moskova’ya karşı uluslararası mahkemeye başvurmaya hazırlanıyor.
Tazminat Davası ve Uluslararası Hukuki Süreç
Azerbaycan merkezli haber ajansı APA’nın aktardığı bilgilere göre, Bakü yönetimi, Moskova’ya uçağın düşürülmesiyle ilgili şartlarını açık bir şekilde iletti. Azerbaycan’ın elinde, uçağın vurulmasında kullanılan Pantsir-S füzesine ait parçalara sahip olduğu belirtiliyor. Hükûmet yetkilileri, delil toplama sürecinin sürdüğünü ve uluslararası mahkemeye başvuru hazırlıklarının devam ettiğini açıkladı.
Açıklamada, “Moskova suçunu açıkça kabul etmeli ve sorumluluk almalıdır. Aksi takdirde Bakü, bir sonraki adımlara hazırdır” ifadelerine yer verildi.
Kazanın Sebebi: Rus Pantsir-S Füzesi
Reuters, Azerbaycan hükûmet kaynaklarından aldığı bilgilere dayanarak, uçağın bir Rus Pantsir-S füzesiyle vurulduğunu duyurdu. Soruşturma sırasında elde edilen kanıtlar arasında, uluslararası uzmanlar tarafından incelenmiş füze parçalarının bulunduğu ifade edildi.
Uçak Kazasının Detayları
Kazanın, Azerbaycan’a ait J2-8243 sefer sayılı “Embraer 190” tipi yolcu uçağının, Kazakistan’ın Aktau şehri yakınlarında düşmesiyle meydana geldiği bildirildi. 67 kişilik yolcu ve mürettebatın bulunduğu uçakta 38 kişi yaşamını yitirdi.
Facianın ardından uçağın kara kutusu bulunarak soruşturma dosyasına eklendi. Kara kutunun Brezilya’da inceleneceği açıklanırken, Azerbaycan ve Kazakistan’ın iş birliği içinde yürüttüğü soruşturma devam ediyor.
Rusya’nın Sorumluluğu Tartışılıyor
Azerbaycanlı yetkililere göre, uçak Grozni üzerindeki bir SİHA operasyonu sırasında hedef alınarak vuruldu. Füzenin patlaması sonucu oluşan şarapneller, uçakta büyük hasara yol açtı. Pilotlar acil iniş talep etmesine rağmen, Rus yetkililer tarafından Grozni, Mahaçkale ve Mineralniye Vodı havaalanlarına inişe izin verilmedi.
Uçak, Hazar Denizi üzerinden Kazakistan’ın Aktau şehrine yönlendirildi. Kazanın ardından yayımlanan görüntülerde, uçağın düşmeden önce ciddi şekilde hasar aldığı ve kontrol kaybı yaşandığı ortaya çıktı.
Azerbaycan: “Rusya Suçunu Kabul Etmeli”
Azerbaycan hükûmeti, olayla ilgili uluslararası bir hukuki süreç başlatmaya kararlı görünüyor. Rusya’dan açık bir sorumluluk kabulü ve tazminat talep eden Bakü, hukuki sürecin dünya kamuoyunda geniş yankı uyandırmasını bekliyor.
Bu trajik olay, sadece Azerbaycan ve Rusya arasındaki ilişkileri değil, aynı zamanda uluslararası hukukun işleyişini de test eden bir vaka olarak tarihe geçti.