“Türk kara havacılığının kalesi” olarak nitelendirilen 5’inci Ana Bakım Fabrika Müdürlüğü, dünyanın önde gelen helikopter bakım merkezlerinden biri olma yolunda ilerlerken savunma sanayisinde hayata geçirdiği yerlileşme çalışmaları sayesinde yaklaşık 100 milyon dolarlık tasarruf sağladı.
Kara havacılık sınıfının ikmal ve bakım faaliyetleri Milli Savunma Bakanlığına bağlı 5’inci Ana Bakım Fabrika Müdürlüğünde gerçekleştiriliyor.
“Türk kara havacılığının kalesi” olması özelliği taşıyan fabrikada, Türk Silahlı Kuvvetleri envanterindeki döner kanatlı hava araçları ile Kara Kuvvetleri Komutanlığı envanterindeki sabit kanatlı hava araçlarının bakım, onarım ve modernizasyon işlemleri uluslararası standartlara uygun olarak yapılıyor. Uluslararası standartlarda 70 yıllık havacılık bakım ve onarım tecrübesine sahip fabrika, Sikorsky firması ile yetkili bakım sözleşmesi imzalayan dünyadaki tek merkez olma özelliği de taşıyor.
Hava araçlarının her yıl düzenli olarak gövde durumunun değerlendirildiği fabrikada yıllık ortalama 25 hava aracına yenileştirme işlemi uygulanıyor. Bu çalışmalar kapsamında 60’dan fazla ülke tarafından da kullanılan UH-1H helikopterlerinin ortalama 855 parçası değiştiriliyor.
Yetkililer, gövde yenileştirme işlemine göre değerlendirildiği için hava araçlarının yaşlarının olmadığını vurguluyor.
Fabrikada Super Cobra’dan, Blackhawk ve Cougar’a, ATAK’tan, CH-47’ye kadar Türk Silahlı Kuvvetleri envanterindeki döner kanatlı hava araçlarının gösterge, haberleşme, seyrüsefer ve elektronik karşı tedbir cihazlarının bakım, onarım, yenileştirme ve geliştirme işlemleri de yapılıyor. Kullanılan pek çok elektronik test cihazı Türk mühendisler tarafından geliştirilirken fabrikada Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacını karşılamak için yılda bin çeşit parçanın üretimi de yapılıyor.
Hava aracının en hayati parçası olarak nitelendirilen motorların değişimi ve onarım işlemleri de 5’inci Ana Bakım Fabrika Müdürlüğü’nde gerçekleştiriliyor. Hava platformlarının motorları burada en küçük ayrıntısına kadar sökülürken periyodik aralıklarla hava aracının dişli sistemlerinden alınan yağ numuneleri de fabrikada çeşitli testlere tabi tutuluyor.
Havacılıkta en küçük bir hatanın bile çok büyük kayıplara ve insan hayatına mal olacağı bilinciyle görev yapılan fabrikada hava platformlarının her parçası kontrolden geçiriliyor. Bu parçalar, kimyasal ve mekanik yöntemler kullanılarak temizleniyor, tahribatsız muayene yöntemleriyle üzerinde gözle görülmeyen çatlaklar tespit ediliyor.
Bütün aksamları sökülerek tek tek elden geçirilen helikopterler daha sonra yeniden monte edilerek uçuş hattına gönderiliyor. Test uçuşu kapsamında tam performans çalıştırılan helikopter pilotlar tarafından testlere tabi tutuluyor. Testi başarıyla geçen helikopter muharebe rengine boyanarak birliğine teslim ediliyor.
Yapılan çalışmalar ve kazanılan kabiliyetlerin ardından daha önce yurt dışında gerçekleştirilen pek çok işlem artık 5’inci Ana Bakım Fabrika Müdürlüğü’nde yapılıyor. Bu sayede birçok işlemin maliyeti önemli oranda düşürülürken hava araçlarının bakım ve onarım süreleri kısaldı, hava araçlarının faal olarak kullanılma oranı arttı.
Yürütülen bakım, onarım, yenileştirme modernizasyon ve ikmal faaliyetlerinin yanı sıra kaza kırım ve başka nedenlerle kullanılamaz hale gelen helikopterlerin yeniden envantere kazandırılması ve yapılan kapsamlı çalışmaların ardından bugüne kadar yaklaşık 100 milyon dolarlık tasarruf sağlandı.
Fabrika Müdürü Albay Adnan Ocak, basın turu sırasında gazetecilere yaptığı açıklamada, kara havacılık sınıfının ikmal ve bakım faaliyetlerini yürütmek üzere 1948’de kurulan fabrikanın, “dünyanın önde gelen helikopter bakım merkezlerinde biri olmak” vizyonuyla ilerlediğini belirtti.
Son yıllarda sağlanan destekle yerlileştirme ve millileştirme hedefi kapsamında büyük gelişme kaydedildiğini ifade eden Ocak, bu kapsamda yerli ve milli imkanlarla üretilen ürün çeşitliliği ve miktarının sürekli artırıldığını vurguladı.
Ocak, merkezin, TSK’nın envanterinde bulunan hava araçlarının yanında Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünün hava araçları ile sivil havacılığa da hizmet verdiğini söyledi.
Askeri helikopterlerin bakımları emin ellerde
