4 Mart 2021 Perşembe günü Eurocopter Cougar askeri helikopteri saat 13:55 de Bingöl’den Tatvan’a gitmek üzere havalanmış, 30 dakika sonra, 14:25 de düşmüş, biri korgeneral, biri albay olmak üzere muhtelif rütbede 11 askerimiz vefat etmiş, 2 askerimiz yaralanmıştı.
Milletimizin derin acısını paylaşırken şehitlerimize Allah’tan rahmet, ailelerine başsağlığı ve sabırlar, yaralı askerlerimize acil şifalar şifalar diliyoruz.
Eurocopter Cougar, üreticisi Fransız Eurospatiale olup ilk uçuşunu Eylül 1977 de yapmıştır. 1990 yılında askeri versiyonu olan Super Puma AS 332, AS 532 sivil gereksinimleri karşılamak için üretilmiştir. 2 adet 1.330 kW gücünde Turbomeca Makila 1A1 motoruna sahiptir.
Helikopter nedir, nasıl uçar? Önce biraz ansiklopedik bilgi.
Helikopter, dikey kalkış ve iniş yapabilen döner kanatlı bir hava taşıtıdır. İsmin kökü Yunancada heliko pteron yani hareketli kanatlar anlamından gelir. İlk motorlu helikopteri 1907 yılında Fransız Paul Cornu uçurmuştu.
Helikopterler dikey olarak kalkış ve iniş yapabilir ve havada sabit olarak durabilirler. Helikopter ve uçakların uçma prensipleri aslında aynıdır. Uçakların havada tutunma/kaldırma kuvveti elde edebilmesi için uçağın hava içinde ileriye doğru hareket etmesi gerekir. Uçağın kanatları uçak gövdesine bağlı olduğu için sabit bir yapıdadır. Helikopterlerde ise kaldırma kuvvetini elde eden kanat sabit değil, hareketlidir. Helikopterlerde kaldırma kuvveti elde edebilmek için döner kanat yani pervane kullanılır. Helikopter pervanesi (Rotor da denir) iki ya da daha fazla palden meydana gelir. Pervane palinin profili uçak kanadının profili ile aynıdır yani altı düz, üstü kamburumsudur. Helikopterin motoru palleri döndürür. Paller hava içinde hareket ettiklerinde, uçakların kanatları gibi, üst yüzeylerinde alçak basınç, alt yüzeylerinde ise, yüksek basınç oluşur. Bu basınç farkı taşıma/kaldırma kuvvetini meydana getirir. Pallerin devir sayısının ve hücum açısının (pallerin havayı karşılama açısı) artması ile bu taşıma/kaldırma kuvvetinin büyüklüğü de artar. Tersi bir durumda ise azalır. Taşıma/kaldırma kuvveti helikopterin ağırlığına eşit olduğunda helikopter havada sabit olarak tutunur. Büyük olduğunda dikey olarak yükselir. Daha az olduğunda ise, dikey olarak alçalır.
Pervanenin dönme düzlemi eğildiğinde, yani pervanenin oluşturduğu taşıma kuvvetinin yönü değiştirildiğinde, helikopter ileriye-geriye ve sağa-sola doğru hareket eder. Böylece helikopterin hava içinde hareket etmesi sağlanır. Pervane sürekli döndüğü için (gövde üzerinde yarattığı moment nedeniyle) helikopterin gövdesini de ters yönde döndürmeye çalışır. Pervane saat yönüne dönüyorsa, gövde saat yönünün tersine döner. Gövdenin dönmesini engellemek için helikopterin kuyruğunda daha küçük olan bir pervane daha kullanılır. Kuyruktaki pervane gövde üzerinde oluşan dönme momentini sönümler. Bu sönümleme miktarı değiştirilerek gövdenin dönüşü de sağlanabilir.
Helikopterin dikine inip kalkması, havada sabit durması gibi özellikleri en önemli avantajıdır. Çok can kurtarmıştır ama kazaları da çok can almıştır. Halikopter, uçabilmesine rağmen, sanki uçmak için yapılmamış bir araç gibidir. Motoru durduğunda veya pervanesi koptuğunda, kurtuluş ümidi sıfırdır, taş gibi yere çakılır. Kuyruk pervanesi koptuğunda veya dönmesi durduğunda, ana pervane çalışıyorsa zor da olsa acil iniş yapma şansı olabilir ama genelde bir topaç misali döne-döne yere çakılır. Gövdenin üzerindeki pervane ve motorun gürültüsü öyle fazladır ki, içinde oturan 2 kişi bağırarak konuşurlarsa belki birbirini duyabilir. Çalışan motor ve dönen pervane nedeniyle oluşan vibrasyonla bütün gövde zangır-zangır titrer. Bu nedenle helikopter yolculuğu çok yorucudur. Her gün saatlerce bu hava aracını kullanan pilotların nasıl yorulup yıprandıklarını anlatmak imkansız.
Eurocopter Cougar’ın neden düştüğünü bilmiyoruz. Tipi şeklinde kar yağışı yani çok kötü bir hava şartlarında uçtuğunu biliyoruz ama bir arıza mı yaşandı yoksa kötü hava şartlarından mı düştü? Gerekli kaza araştırması muhakkak yapılacaktır ama rapor kamuoyuna açıklanmayacağı için bilgi sahibi olamayacağız.
Askeri veya sivil, fark olmadan tüm uçucularımıza ve yolcularımıza sağlıklı, emniyetli uçuşlar dileriz.
Kaynak : Wikipedia