Değerli okurlar, seçim için geri sayımın başladığı şu günlerde ekonomi gündemin ilk sırasındaki yerini koruyor. Bu çerçevede asgari ücret artışı merak edilen konuların başında geliyor. Şüphesiz ki, asgari ücret artışı istihdamı da doğrudan etkileyecek, asgari ücret üzerinde maaş alan ücretlileri de etkileyecek.
2021 yılında 3.577 TL brüt olan asgari ücret çalışanlara 2.825 TL net olarak ödeniyordu. Ancak ülkemizi dünya liginde zirveye taşıyan TÜFE enflasyonu karşısında 2022 yılı Ocak ayında asgari ücrete % 50 artış yapılmıştı. Bu artışla beraber asgari ücret brüt 5.004 TL, net 4.253 TL rakamlarına yükseltilmişti. Ancak enflasyon durmuyordu. Bunun üzerine Temmuz 2022’de % 30 artış daha yapılmak zorunda kalındı. Brüt 6.471, net 5.500 rakamına çıkıldı. Peki aynı dönemde THY’de ücretler ne oldu ? ilker Aycı giderayak % 85 zam verdi. Bu rakamın % 25’i zaten Temmuz- Aralık 2021 döneminin hak edilmiş enflasyon farkıydı. Kalan % 60 ise pandemi dönemindeki kesintilerin iadesi olarak gösterildi. Özellikle pilotların kaybını karşılamaktan uzak olsa da, artışın büyüklüğü itirazları gölgeledi. Sonuçta asgari ücrete % 50’nin üzerinde bir artış yapılmıştı. Aynı durum 2022 Temmuz ayında da geçekleşti. Asgari ücrete % 30 zam yapılırken THY çalışanlarına TÜFE farkı + % 5 Toplu Sözleşme zammı ile % 47.5 artış verildi.
2022 bitiyor, asgari ücrete 2023 yılında geçerli olmak üzere % 50 zam verileceği konuşuluyor. Asgari ücret net 8.250 TL olursa brütü 10.000 TL’yi geçecek. Peki 2023 Ocak ayında THY çalışanları ne kadar zam alacak? İlk 5 aylık TÜFE verileri baz alınırsa % 17’yi ancak bulacak. Buna bir de % 1 Toplu Sözleşme zammını ilave edin, rakam % 18’e ulaşacak. THY ‘de A0 ve A1 kadrolarında işe başlayan bir kısım personel ile bazı ünvanlardaki çalışan aylıkları yeni belirlenecek asgari ücretin altında kalacak. Doğal olarak bu personelin maaşlarını asgari ücrete uyarlamak gerekecek. Bu yapıldığında da, yeni personelin kendilerinden daha kıdemli personelle aralarındaki makas bir miktar kapanacak. Bu durumda aradaki makası tekrar eski haline getirmek için değer personele de ilave artış yapılması gerekecek. Doğrusu da, bilimin, ekonominin gereği de bu. THY bunu düşündü mü, böyle bir ayarlama yapar mı göreceğiz.
Aslına bakarsanız yukarıda özetlediğimiz bu durumun en bariz şekilde yaşanacağı şirket , asgari ücret veya bir tık üzerinde personel çalıştıran TGS… Bakalım asgari ücretin brüt 10.000 TL’yi aşması halinde TGS yönetimi, sendika ve Toplu Sözleşmenin olmadığı bir dikensiz gül bahçesinde eski ve yeni personel arasında kapanacak makası nasıl düzenleyecek? Yoksa, “size prim olarak dünyanın parasını verdik, daha neyin farkını istiyorsunuz?” mu diyecekler? Çünkü promosyon olayında kulağının üstüne yatan, havaya bakıp ıslık çalan bir anlayış var karşımızda.
Toplumun bir kesiminin Askeri Ücret diye bildiği Asgari ücretin yükselmesi, artan enflasyon karşısında çalışanları rahatlatmak amacına dönük olsa da istihdamı olumsuz yönde etkileme olasılığını da beraberinde getiriyor. Bu durumda ayda 10.000 TL brütle 4 personel çalıştıracağına 4 personele daha fazla yüklenerek tasarruf etmeyi düşünen işverenler çoğalacak. Hele bir de küresel çaptaki resesyon riski gerçekleşirse işsizliğin artacağını söylemek yanlış olmayacak.