Alman Pike Bombardıman Uçağı Stuka’nın Hikayesi

Sevgili Okurlarım,

Sizlere ara sıra havacılık tarihine adını yazdırmış bazı ilginç uçakları tanıtıyorum. Bunlar, günümüz modern uçaklarının üretilmesine katkıda bulunmuş uçaklardır. Bunlardan birisi olan Alman hafif bombardıman uçağı olan Junkers Ju-87 uçağıdır.

İkinci Dünya Savaşı’nın en korkulan uçaklarından biri olan Junkers Ju-87 tarihteki diğer uçaklardan daha fazla gemi batırdı. Jet motorlu bombardıman uçaklarının ortaya çıkması ile Ju-87 pabucu dama atıldı ve dünya çapında hayatta sadece birkaç örneği kaldı.

Dalış bombardıman uçağının tasarlanması

Ju-87 İkinci Dünya Savaşı başlamadan önce geliştirilmekteydi. İlk prototip Nisan 1935’te Junkers Uçak Fabrikası tarafından üretilip test edildi. Almanca “Pike Bombardıman Uçağı” anlamına gelen Sturzkampflugzeug kelimesinden üretilen Stuka takma adını aldı. (Ştuka olarak okunuyor)

Bu uçak, savaş etkinliğini artıran birçok temel özellik açısından dikkate değerdi. Uçak, 90°’ye yakın dikine dalış yapmak ve manevra kabiliyetini artırmak için dalış frenleriyle (Dive Brakes) üretildi. Bombalar bırakıldığında pervaneye çarpmasını önlemek için dışarı doğru açılan menteşeli bir bomba rafları vardı. Sabit iniş takımlı ve kanatları, martı kanadı adı verilen bir şekilde üretilmişti.

Uçakta, dalış frenlerine ek olarak, bomba bırakıldığında uçağı otomatik olarak dalıştan çıkarıp tırmanışa geçiren bir sistem de bulunuyordu. Bu özellik, uçak yüksek hızlarda keskin pike dalışından çıkıp tırmanırken G kuvvetlerini artırıyor ve bu çoğu zaman pilotun bilincini kaybetmesine neden olduğu için eklenmişti. Stuka etkili ve isabetli bir uçak olmasına karşın yavaş, zırhsız ve düşman avcı uçaklarına karşı savunmasızdır. Bunun için çoğu zaman avcı uçaklarının koruması altında uçmuşlardır.

Dalış Bombardıman Uçakları Nasıl Çalışır?

Stuka bomba bırakmak için düşman hedeflerine doğru daldıklarında, düşmanda korku ve panik yaratmak için, Jericho Trumpet sesleri çıkarıyordu. Uçakta bu trampet siren seslerini çıkaran cihaz uçağı geri sürüklenmesinde (Drag) önemli bir artışa neden oldukları için sonradan kaldırıldı ve yerini doğrudan bırakacağı bombaların üzerine monte edilen siren cihazları aldı. Bazı savaş filmlerinde bomba düşerken bomba patlayıncaya kadar duyulan keskin ıslık sesi budur.

Savaş boyunca uçağın genellikle alfabetik sıraya göre adlandırılan birkaç başka konfigürasyonları üretildi :

Ju-87A ilk üretim serisinin adı. Uçak tamamen metalden yapılmış ve geliştirilmiş motora sahipti.
Ju-87B, türün en popüler olanı. 1.100 librelik bir ana bomba taşıyabilen ve seri üretilen ilk modeli oldu.
Ju-87C’nin başlangıçta katlanır kanatlı uçak gemisi tabanlı bir versiyonu olması amaçlanmıştı. Sakin denizlerde üç güne kadar su üzerinde yüzebilecek şekilde tasarlandılar ancak hiçbir zaman seri üretimine geçilemedi.
Ju-87D, “Dora”, daha iyi bir görüşe, geliştirilmiş silah ve mühimmata sahip modern bir kokpite sahipti. Uçağın neredeyse 3.900 libre ağırlığındaki yük taşıyabilmesi için taşıma kapasitesi de artırıldı.
Ju-87G, dalış frenlerini kaldıran ve tanksavar görevi için her kanadın altına 37 milimetrelik otomatik top podu ekleyen önemli bir yeni tasarıma tanık oldu.
Ju-87R, adlandırmada G harfinden R harfine atlanması kanatlara takılan ekstra yakıt tankları sayesinde menzilini (Reichweite) 340 mil’den 875 mil’e çıkarıldığı anlamına geliyordu.

Stuka’lardan toplam 6.000 adet üretildi. Ancak, 4 Mayıs 1945’teki Luftwaffe’nin (Alman Hava Kuvvetleri) son kara saldırısında bu 6 bin uçaktan yalnızca 100’ü hala çalışır durumda kalmıştı. Bazı Stuka’lar düştükleri Akdeniz’den çıkarıldı ve kısmen restore edilerek sergilendi. Bir örnek, 1989 yılında Alman-Fransız bir dalış ekibi tarafından St. Tropez yakınında 90 metre derinlikten çıkarıldıktan sonra Almanya Sinsheim Technik Müzesi’nde sergileniyor (Technik Museum Sinsheim). Sinsheim, Stutgart ile Heidelberg şehirleri arasındadır.

Akdenizden çıkarılanın dışında dünya çapında iki tam Stuka hayatta kaldı. 1941 model bir Junkers Ju-87R-2 (Tropikal Stuka), Chicago’daki Bilim ve Endüstri Müzesi’nde sergileniyor. Bir diğer Stuka, Libya’ya acil iniş yapmak zorunda kalmıştı, İngilizler Libya’daki Alman hava üssünü ele geçirince orada kaldı. Savaşın ardından İngilizler bu uçağı teşhir turunun parçası olarak ABD’ye gönderdi ve daha sonra bir müzeye bağışladı.

Hayatta kalan diğer model, seri numarası 494083 olan Ju87G-2, İngiltere’deki Kraliyet Hava Kuvvetleri Müzesi’nde sergileniyor. İngiliz kuvvetleri, bu Stuka’yı 1945’te Almanya’da ele geçirmişti.

Erhan İnanç Kasım 2023