AL SANA KRİZ YÖNETİMİ !
Değerli okurlar, Corona virüs belası her geçen gün şiddetini, etkisini ve yıkıcılığını artırıyor. Ticaret, ekonomi, turizm felç olmuş durumda. Tüm dünya bu işi başlangıçta hafife almanın bedelini ödüyor. Dünyada bulaşmadığı ülke yok gibi. Virüs biliyorsunuz önce havacılığı vurdu. Havacılık şirketleri kargo uçuşları dışında tamamen durdular.
Doğal olarak, lojistik ve tedarik şirketleri (yer hizmetleri, ikram, havalimanı işletmeleri, akaryakıt şirketleri, havacılık eğitim kuruluşları vb) de etkilendi. Tüzel kişilikler bir yana en ağır darbeyi her zaman olduğu gibi çalışanlar aldı. Bazı havayolu şirketleri bu süreçte –şimdilik de olsa- yalnız bırakmadılar. Pegasus çalışanlarına yarım ücret Verdi. Bazı şirketler işten çıkartma yapmayacağını duyurdu. Hepsi övgüye değer. Peki havacılığımızın amiral gemisi THY ne yaptı? Bakın THY Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı bey 22 Mart Pazar günü yeni havacılık uzmanımız Hakan Çelik’in programında ne demiş? “Hiçbir arkadaşımızın işten çıkartılması ile ilgili bir planımız yok. Çalışanlarımızın iş akdini korumakla ilgili her türlü fedakarlığı yapacağız. Yeni çalışma modellerine geçeceğiz. Yani kısmi çalışma modelleriyle belki dönüşümlü olarak ya da çalışma saatlerini azaltarak ücretlerde belli düzenlemeler yaparak ikramiyeler gibi primler gibi veya maaşın bir kısmının ödenmesi gibi. Onların temel ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için minimum gelir seviyesinin altına onları düşürmeyeceğiz.”
SALGININ ÜSTÜNE BİR DE AYRIMCILIK
Ne güzel sözler. Eminim programı izleyen her THY çalışanı rahatlamış, şirketine tekrar güvenmeye başlamıştır. Ama kazın ayağının öyle olmadığı 30 Mart gecesi yayınlanan programlarla anlaşıldı. Personelin bir bölümü kısa çalışma ödeneği alacak şekilde 3’er gün çalışır, ayın kalan bölümünde ücretsiz izinli olarak gösterildi. Personelin bir bölümü ise bütün 1 ay boyunca ücretsiz izinli sayıldı. Resmen ayrımcılık yapıldı. Eee ne de olsa kalem işverenin elinde.. İstediğini yaz istediğini çiz… Dur bakalım kim bu işe itiraz edecek derken sendikadan ses geldi. Hava İş’ten mi? Hayır.. Onlar Bakanlıklara yazı yazmakla meşguller bu ara. Sesini yükselten HAVASEN oldu. Kapsamlı ve detaylı bir çalışma yapmışlar. Öneriler de çok mantıklı ve uygulanabilir. Üstelik devletin taahhütleri de hatırlatılarak desteklenmiş. Tüm personelin Kısa çalışma Ödeneğinden yararlandırılması istenilmiş. Yanlış mı? Ayda hiç olmazsa 5-6 gün çalışır gösterilerek SGK primlerinin ödenmesi talep edilmiş. Haksız mı? Daha düne kadar tecrübeli diye ha babam de babam uçuş yazdığın 60 yaş üstü pilotların tu kaka ilan edilmemesi konusunda uyarı yapılmış. Mantıksız mı?
“EYY PİLOTLAR, DÜŞTÜNÜZ MÜ ELİME?”
Lafı dolandırmadan söyleyeyim. Çok değil daha 1 ay önce Çin’e Maçine kelle koltukta gönderdiğin, Virüsün merkez üssü İtalya’ya, Fransa’ya “hadi aslansın” diyerek uçurduğun 60 yaş ve üstü pilotlara, şimdi vebalı gibi davranmak hakkaniyetle bağdaşıyor mu? Ya o OML, SIC diye yaftaladığın her yaştaki pilotlar ? Şimdi sağlık sorunu olan bu pilotları gözden çıkartmışlar. Teşbihte hata olmaz, Romalılar gibi davranıyorlar. Biliyorsunuz Romalılar sakat ve zayıf doğan çocukları, Tiber nehrinde boğarak öldürüyorlardı. Yahu arkadaş bu insanlar herkesin yaşayabileceği sağlık sorunları yaşamışlar. Ama bu sorunlar uluslararası kurallara göre pilotluk yapmasına engel değil ki. Yıllardır da bu insanları uçurmuşsun, tepe tepe kullanmışsın. Şimdi işler ayna olunca, kenara ayırıyor ve ücretsiz izne çıkartıyorsun ve üstelik sağlık sigortalarını da kesiyorsun. Yalan demeyin sakın, yaptığınızı siz de biliyorsunuz biz de… Allah’tan Havasen 5 Nisan günü konuyu gündeme getirdi de bu yanlıştan dönüldü. Nasıl bir mantıktır bu? Tüm devlet hastaneleri virüs kaynıyor. Bu insanları yıllardır yararlandığı özel hastanelerden mahrum bırakıp buralara mecbur bırakmak nasıl bir akıldır? Herhangi bir rahatsızlıktan bu hastanelere gitsen seninle ilgilenecek doktor bulamazsın. Bir de virüs kaparsan yandı gülüm keten helva ! Bu sorumluluğu nasıl alıyorlar anlamadım. Ya o eğitim borcu olan pilotlarla ilgili karar? Neymiş pilot eğitim borcu alınacak maaşa uygun şekilde tahsile devam edilecekmiş. Yani 25.000 TL maaş alan 2. Pilot 1000 euro öderken, Bu süreçte THY’den 2500 TL alırsa 100 euro eğitim borcu tahsil edilecekmiş. Yani eline geçecek para 1500 TL’ye düşecek.
Bu nasıl mantıktır? Eğitim borcu olan gençler yine de dua etsinler. Ya o Aralık ayındaki “bankadan kredi al, eğitim borcunu kapat.” Projesine katılsalardı ? Düşünsenize 500-600 bin lira kredi çekmişsin, THY’ye borcunu kapatmışsın. Şimdi kalmıştın bankayla başbaşa… Allah korumuş THY’nin genç pilotlarını…
Valla ben onu bilmem. Sanki THY “düştünüz mü elime?” tavrı içinde… 2018 yılında toplamda TÜFE farkı hariç % 50 zam vermek zorunda kaldığı pilotlara karşı gerçekten iyiniyetle bağdaşmayacak bir tutum sergiliyor. Baksanıza, 3 ay öncenin en gözde mesleği olan pilotluk neredeyse en değersiz mesleklerden biri haline geldi. Bu kriz bittikten sonra da havayollarının birkaç sene boyunca kendine gelemeyeceği ortada. Bunun doğal sonucu küçülme ve umarım yanılırım ama büyük bir pilot ve doğal olarak kabin memuru kıyımı bizi bekliyor.
BU TOZ DUMANDA FERMAN MI OKUNUR?
Bu arada devletin verdiği taahhütlerin de tam olarak uyulmadığını söylemeden geçmeyelim. Havasen bildirisinde de belirtildiği gibi Hazine ve Maliye Bakanının sosyal medya paylaşımı pek dikkate alınmamış gibi THY’de. Sayın bakan ne demişti “İşverenler, ücretsiz izne çıkarmayın, Kısa Çalışma Ödeneğine başvurun.” Peki Bakanın talimatı orada dururken THY’nin, 60 yaş üstü pilotları, OML, SIC vb sertifikalı pilotları Kısa Çalışma Ödeneği kapsamı dışında bırakarak tüm bir ay boyunca ücretsiz izne çıkarmasını ne yapacağız? Bunu yazarken aklıma bir fıkra geldi. Tilkiyle aslan karınları acıkmış, tilki demiş ki: “Gel şu bağa girelim.” Aslan demiş ki: “Orası özel mülk, bekçisi var.” Kurt kendinden emin cevaplamış: “Bende ferman var. Oradan istediğimiz kadar üzüm yiyebiliriz aslan kardeş.”. Birlikte bağa girmişler, birden bekçisi çıkagelmiş elinde sopayla aslanla kurdu başlamış kovalamaya. Aslan kan revan içinde koşarken “Tilki kardeş, hani sende -Buradan üzüm yemek serbesttir- diye ferman vardı?” demiş. Tilki demiş ki: “Bu toz duman içinde ferman merman okunmaz, kaç aslan kardeş, kaç.”
Evet ortalık toz duman. Bu kargaşa içinde bazı çalışanlar kim vurduya gidecek anlaşılan. Baksanıza yetkili sendikanın başkanı bile 4000 personelin kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayacağını söylüyor. Beyefendi madem ki THY size bu ödenekle ilgili bilgi verdi, çıkın açıklayın. Kaç personel için ödenek başvurusu yapılmış, kaç personel bundan yararlandırılmamış… Aynı çağrıyı THY’ye de yapalım. THY’de 29.000 çalışan var. Bunların kaçı için ödenek başvurusunda bulundunuz? Bu ödenekten hangi gruplardan hangi gerekçeyle kaç çalışan yararlanamayacak? Örneğin 60 yaş ve üstü pilotlar, sağlık kısıtı(OML,SIC vs) olan pilotlar bu kapsamda mıdır? Siz şirket olarak % 20 maaşı kaç personelinize vereceksiniz? Vermeyeceğiniz personel sayısı kaç ve gruplara (pilot, kabin memuru, yer personeli gibi) göre dağılımı nedir? Kaç çalışanı emekli dilekçesi vermeye zorladınız? Şeffaf olun ve bu sayıları açıklayın. Millete papatya falı baktırmayın…