Airbus, Uzakdoğu’da yaşanan kazalar başta olmak üzere son zamanlarda kazalardan sonra karakutuların bulunamama yada aşırı hasar görme durumuna bir çözüm getirmek için, yeni bir teknik uygulamaya karar verdi. İlk etapta A380 ve A350 modellerinde kullanılacak olan bu teknik, karakutuların kendilerini otomatik olarak uçağın çarpma anından önce uçaktan fırlatılmasını sağlıyor. Havacılık otoriteleri ve havayolu şirketleri ile yapılan görüşmeler sonucu, karakutuların su altı sinyal yollama (Underwater Locator Beacon/ULB) süreside 30 günden 90 güne çıkarıldı. Ayrıca Emergency Locator Transmitter/ELT ismi verilen ve bir çarpma anında alarm sinyalleri yollayan sistemde, pilotların kontrolü kaybettiğni gösteren kriterler fark ettiği anda uyarı amaçlı alarm verecek.
Air France 447 kazası sonrası karakutuların bulunması neredeyse iki yıl sürmüştü. Malaysia Airlines 370 uçağının karakutuları halen bulunamadı. Air Asia 8501 kazası sonrası karakutuları bulmak iki hafta zorlu bir aramadan sonra oldu.
Not; Karakutular olarak adlandırılan iki adet kayıt cihazı vardır. Biri, CVR (Cockpit Voice Recorder) adı verilen kokpitteki sesleri kayıt eden cihaz, diğeride FDR (Flight Data Recorder) yada dijital olanlarına DFDR ismi verilen, uçağın teknik anlamda neredeyse tüm parametrelerini kayıt eden cihazdır. Her ikisininde yüzeyi, 60 dakika boyunca 1100 derece ısıya, 3400 g çarpma ivmesine ve 6000 metre suyun derinliğine dayanıklıdır. CVR son 2 saatlik kokpitteki sesleri kayıt ederken, FDR son 25 saatlik uçuş parametrelerini kayıt eder. İlk karakutu olarak adlandırılan cihaz, 10 yaşındayken babasını bir uçak kazasında kaybeden David Warren isimli Avustralya’lı bir bilim adamı tarafından 1956 yılında bulunmuştur.
Engin Bey;
Mevcut durumda henüz herkesin bilmediği bir sistem daha var. Bu sistemin adı WQAR. Bu sistem aynı DFDR gibi çalışıyor ve 14.000 parametre kapasiteli. Uçak yere indiğinde yani iniş takımları yere değdiğinde tüm verileri şirketin maintenance sine atıyor. Cep telefonu gibi çalışıyor.
Sefa Bey, teknolojinin böylesine geliştiği bir çağda kaza sonrası FDR’ı fiziki olarak aramak zaten çok eski bir usul değil mi? FDR’lar uydu sistemini kullanarak tüm parametreleri belli bir sunucu üzerinde toplayabilirier.
Bu teknoloji bugün mevcut. Air France kazası sonrası böyle bir sistemin gerekliliği bir kez daaha ortaya çıkmıştı. Neden bu sistem henüz yapılmaz?
Çok haklısınız Engin bey. O sistemi ve basıl çalıştığını yazmıştım. Bazı havayollarının o sisteme abone olduklarını da biliyorum. Bence çok isabetli bir karar olur.