Air Colombia DC-3 kargo uçağı inişte neden pist dışına çıktı
11 Temmuz 2018 tarihinde Air Colombia’ya ait bir DC-3 kargo uçağı Puerto İnirida’dan San Felipe’ye 3 kişilik ekip ile 2.400 kg insanı yardım götürüyordu. Taşıdığı yük, kış için gereken gıda yardımı idi. Uçak sorunsuz bir uçuş sonrası San Felipe’nin toprak pistine normal bir iniş yaptı. İniş rulesinde sol ana dikme aniden çöktü, uçak sola çekerek pist dışına çıktı. Sol pervane, şaftın kırılması ile koparak motordan ayrıldı. Uçak sağ ana tekerlek, kuyruk tekerleği ve sol kanat üzerinde durdu. Yangın çıkmadı, sadece teknisyen hafif yaralandı, uçak tamir olamıyacak çekilde ağı hasara uğradı.
Kaptan: “İnişin normal oldu, yere temastan 300m kadar sonra sol ana dikme çöktü ve sol taraftan pist dışına çıktık. Kazayı Kolombiya kaza araştırma kuruluna haber verdik ve araştırma başlatıldı” dedi.
Kolombiya Kaza Araştırma Kurulu (GRIAA) geçtiğimiz günlerde kazanın sonuç raporunu yayınladı.
Kaptan verdiği ifadede normal bir iniş yapıldığını, hemen arkasından uçağın önce hafifçe sola dönmeye başladığını, bunu önlemeye çalıştığını ama başarılı olamadığını, arkadan sol kanat aniden yere değince sol pervanenin yere değerek koptuğunu ve pist kenarında durduklarını anlattı.
Pist üzerindeki iniş izlerden, uçağın pist başından 44 m sonra yere değdiği, yere temastan kısa süre sonra uçağın önce hafifçe sola döndüğü, arkasından daha kuvvetli bir sola dönüş yaptığı tespit edildi. Sola ana tekerleğin bıraktığı iz 39 cm genişliğinde iken sol tekerlek izinin ise 57 cm olduğu görüldü. Pist başından 366m sonra sol dikme çöktü, sol pervane yere temas edince koparak motordan ayrıldı, sol kanat ucu yere sürtünerek bir kısmı koptu. Sol pervane kopunca, uçağın sol taraf kokpitin hemen arkasına çarparak gövdeyi yırttığı görüldü.
Sol tekerlek izinin 39 yerine 57 cm olmasının nedeni araştırıldığında lastiğin içinde 15 cm uzunluğunda bir demir çubuk bulundu, lastik bu nedenle patlamıştı. Pist üzerinde yapılan araştırmada pist başından 277m sonra 13 cm uzunluğunda bir demir çubuk daha bulundu.
GRIAA, kazanın olası nedenlerinin şunlar olduğu sonucuna varmıştır :
iniş sırasında lastiğe giren (FOD) yabancı cisim (inşaat artığı demir çubuk) hasarının sonucu olarak sol taraftaki ana tekerleğin hava basıncının ani kaybına neden olduğu, iniş sırasında kontrol kaybına ve uçağın sola sapmasına neden olmuştur.
Pistte bırakılan tekerlek izlerinin incelenmesi, sağ taraftaki lastik sağlam kalırken sol lastiğin söndüğünü ortaya çıkarmıştır. Her iki lastik de yere ilk temas ettiğinde 39 cm genişliğinde izler bıraktı, ancak kısa süre sonra sol ana lastik izi 57cm’e çıkarken sağ lastik izi 39 cm’de kaldı. Lastiğin sönmesinin başlangıç noktasında, inşaat için kullanılan bir demir çubuk bulundu, büyük olasılıkla, DC-3 iniş pistindeyken demir çubuklar zaten pistteydi. GRIAA tarafından yapılan pist incelemesinde, pistte daha fazla sayıda bu tür inşaat artığı demir çubuklar bulundu. Bu nedenle, iniş sırasında sol ana lastiğe giren bir demir çubuk lastiğin delinmesine, hava basıncı boşalan lastik nedeniyle uçağın sola çekmesine, sonunda sol dikmenin çökmesine neden olduğuna şüphe yoktur.
Yılın başlarında San Felipe havaalanı operatörü, diğer faaliyetlerin yanı sıra güvenlik alanlarını, rüzgar tulumunu ve pist yüzeyinin manuel olarak sıkıştırılmasını geliştirmek için inşaat çalışmaları yapmıştı. Yüklenici pisti iyileştirme çalışmalarını yürütürken, havaalanı operatörü tarafından pist yüzeyinin yabancı cisimler (FOD) için kontrol edilmesinin yanı sıra pist bakımın daha fazla gözetimi ve izlenmesi gerekiyordu. Bunun yapılmadığı ve kazaya neden olduğu anlaşıldı.
Uçağın operatörü Air Colombia’nın, San Felipe’de bu tür riskleri önceden tanımlamış ve havalimanı operatörünü uyarmış olan bir güvenlik yönetim sistemi vardı. Ancak, bu riskleri kabul etmeyen, bunun yerine operatörlere bu tür insani yardım uçuşları gerçekleştirmeleri için baskı yapan havaalanı operatörleri yapılan bu uyarıları dikkate almadılar.
Hava aracı operatörleri, bazı riskleri kabul ederek, ülkenin bu tür uzak bölgelerine yardım götürmeyi kolaylaştırırken, güvenliğin bir öncelik olduğu ve havacılık sisteminin üyelerinin (Havacılık Otoritesi, Uçak Operatörleri, Hava Alanı Operatörleri) riskleri azaltmak için proaktif sinerji oluşturması gerektiği açıktır.
