ABD, AB, İngiltere ve Kanada, Ryanair uçağının bomba ihbarı üzerine Minsk’e indirilmesi nedeniyle Belarus’a yönelik yaptırımlar uygulandığını duyurdu.
Washington, Brüksel, Londra ve Ottawa, Ryanair uçağı vakası nedeniyle Minsk’e yaptırım uygulanması konusunda ortak açıklama yaptı.
ABD Hazine Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Ryanair uçağının zorla indirilmesi, ‘gazeteci’ Roman Protaseviç ile arkadaşı Sofya Sapega’nın gözaltına alınması da dahil Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko’nun ‘şiddeti ve baskıyı artırmasına’ yanıt olarak 16 özel kişi ile 5 tüzel kişi yaptırım listesine dahil edildi.
Yaptırım uygulananlar arasında Belarus Devlet Güvenlik Komitesi (KGB) başkanı, Belarus başsavcısı ile parlamentonun üst kanadının başkanı da yer alıyor.
AB Konseyi’nden yapılan açıklamaya göre, Belarus’ta ‘artan insan hakları ihlalleri ve sivil topluma, demokratik muhalefete, gazetecilere şiddet yoluyla baskı kurulduğu’ gerekçesiyle 78 kişi ile 8 kuruluşa yaptırım uygulanacak.
Buna ek olarak, 23 Mayıs’ta Atina-Vilnius seferini yapan Ryanair yolcu uçağının bomba ihbarı sebep gösterilerek Minsk’e indirilmesi ve Protaseviç’in gözaltına alınması olayı nedeniyle 7 kişi ve 1 kuruluş da yaptırım listesine eklenecek. Yaptırım listesinde Lukaşenko’nun küçük oğlu Dimitriy, büyük oğlu Viktor’un eşi Liliya ile çok sayıda hakim, savcı, bürokrat, üst düzey güvenlik görevlisi ve milletvekili de yer alıyor.
Listeye alınan kuruluşlar arasında ise dünyanın en büyük kamyon üreticilerinden devlete ait OJSC Belaz, otomobil üreticisi OJSC Minsk ile Belarus’tan petrol ürünleri ihraç yetkisine sahip tek özel şirket olan NNK bulunuyor. Yeni yaptırımlarla AB’nin Belarus’ta kısıtlayıcı tedbir uyguladığı kişi sayısı 166’ya, kuruluş sayısı da 15’e çıktı.
İngiltere’den yapılan açıklamada 7 üst düzey yönetici ile devlet petrol ürünleri ihracat şirketi BNK’nın yaptırım listesine eklendiği ifade edildi.
Kanada’nın listesinde ise 17 Belaruslu yetkili ile 5 şirket yer aldı.
Ne olmuştu?
Yunanistan’dan Litvanya’ya giden Ryanair’e ait 123 yolcu taşıyan uçak, bomba ihbarı yapıldığı iddiasıyla Belarus hava sahasındayken acil iniş yapmıştı. Belarus’un başkenti Minsk’e indirilen uçaktaki yolcular arasında bulunan ve terör olaylarına karıştığı gerekçesiyle aranan Nexta ve Belarus Golovnogo Mozga Telegram kanallarının kurucusu Protaseviç gözaltına alınmıştı.
Bu arada Minsk’teki uçak hadisesi, bir uçağın üçüncü ülkede zorla indirilmesiyle sonuçlanan ilk olay değil. 3 Temmuz 2013’te Moskova’da katıldığı bir konferanstan dönen Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales’in uçağı Fransa ve Portekiz’in hava sahalarında uçuş izni çıkmaması üzerine Viyana’daki Schwechat Havaalanı’na zorunlu iniş yapmıştı.
ABD’nin casuslukla suçladığı Edward Snowden’ın içinde olduğu iddiasıyla aranan bir uçağın ABD’li eski istihbaratçının bulunmaması üzerine Avusturya’dan havalanmasına izin verilmişti. Avrupa ülkelerinin bu kararı, Güney Amerika’da büyük tepkiyle karşılanmıştı.