Gelen son dakika havacılık haberine göre, oklar bir kez daha Moskova’ya çevrildi. Yolcu uçağının savaş jetiyle Belarus’a zorla iniş yaptırılmasının yankıları giderek büyüyor. NATO başkanının doğrudan hedef göstererek konuşması ise gündemde bomba etkisi yarattı.
Belarus’a yeni yaptırımlar gündemdeyken NATO’nun tepesinden gelen açıklamayla ortalık birbirine girdi.
Atina’dan Vilnius’a seyahat eden 123 yolcunun bulunduğu Ryanair’e ait uçak, 23 Mayıs’ta Belarus hava sahasındayken bomba ihbarı üzerine Minsk Havaalanı’na acil iniş yapmış, güvenlik nedeniyle Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko’nun talimatıyla uçağa eşlik etmek üzere bir Mig-29 savaş uçağı kaldırılmıştı.
Uçağın havaalanında kontrol edilmesi esnasında Belarus’ta terör olaylarına karıştığı gerekçesiyle aranan, sosyal medya hesabı kurucusu Belarus vatandaşı Raman Pratasevich gözaltına alınmış, aramalar sonucunda yapılan bomba ihbarının asılsız çıktığı belirtilmişti.
Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü, Litvanya’ya giden yolcu uçağının inişe zorlanması olayıyla ilgili Belarus hakkında soruşturma açılacağını duyurdu.
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) Atina-Vilnius seferini yapan bir yolcu uçağının “zorla” başkent Minsk’e indirilmesi ve uçakta bulunan Belaruslu muhalif bir gazetecinin gözaltına alınmasının ardından soruşturma başlatacak.
NATO DOĞRUDAN KREMLİN’İ GÖSTERDİ
NATO başkanı Stoltenberg, Belarus tarafından Ryanair yolcu uçağının inişe zorlanması olayında dikkatleri Moskova’ya yöneltti.
Bugün İngiliz uçak gemisi Kraliçe Elizabeth’in güvertesinde konuşan Jens Stoltenberg, muhalif bir gazetecinin tutuklanabilmesi için Kremlin’in Pazar günkü Ryanair jetini yönlendirme operasyonuna dahil olmadığına ‘inanmanın zor’ olduğunu söyledi.
Sky News’e verdiği demeçte Stoltenberg, “Rusya ile Belarus arasındaki çok yakın ilişkiyi biliyoruz ve bu nedenle Minsk’teki rejimin Rusya ile herhangi bir koordinasyon olmadan böyle bir şey yapabileceğine inanmak zor” dedi.
RUSYA UÇUŞLARI ENGELLİYOR
Bu arada Avrupalı havayolları, Belarus’un çevresinden dolandıkları için Rusya’ya uçmalarının engellendiğini açıkladı.
Air France ve Austrian Airlines, Rusya’ya sunulan uçuş planlarının reddedilmesinin ardından seferleri iptal etmek zorunda kaldıklarını söyledi.
Stoltenberg, Rusya sınırına yakın yerleri de içeren NATO tatbikatları sırasında, Putin ile Belarus lideri Lukashenko arasında bugün ilerleyen saatlerde Soçi’de yapılacak görüşme öncesinde konuştu.
‘DEVLET DESTEKLİ KAÇIRMA’
NATO daha önce gazeteci Roman Protasevich ve kız arkadaşı Sofia Sapega’yı tutuklama planını “devlet destekli bir kaçırma” olarak tanımlamıştı.
Hem Belarus hem de Kremlin, jette herhangi bir casusun varlığını reddediyor.
PUTİN: YASAKLAR YOLCULARI TEHLİKEYE ATIYOR
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Avrupa’nın Belarus’a getirdiği uçuş yasaklarının yolcuları ‘tehlikeye attığını’ söyledi.
Rus lider ayrıca, iki ülke arasındaki uzlaşmanın ‘somut neticelerinden’ oldukça memnun olduğunu da vurguladı.
INSTAGRAM HESABI KAPATILDI
Polis, uçakta bulunan Protasevich’i götürdü ve 126 yolcu uçaktan indirildi. Olaya tanıklık eden bir aktivist, kız arkadaşı Sofia Sapega ile birlikte gözaltına alınan Protasevich’in ‘çok korktuğunu’ söyledi. Sapega’nın gözaltına alındıktan sonra Instagram hesabının kapatılması dikkat çekti.
BBC’ye konuşan Sapega’nın annesi, 23 yaşındaki kızının Minsk’te cezaevine götürüldüğünü anlattı ve WhatsApp’ta attığı son mesajın “Anneciğim” olduğunu ifade etti. Sapega’ya yöneltilen suçlamaların ne olduğu belirsiz.
Belarus, Avrupa’da idam cezasını uygulayan tek ülke. Görgü tanıkları Protasevich’in diğer yolculara ‘idam cezasıyla karşı karşıya olduğunu söylediğini’ aktardı.
Roman Protasevich ve kız arkadaşı Sofia Sapega’nın açıklamaları dünya basınında beklendiği gibi manşetten veriliyor. İngiliz medyası, ‘Hayatı için konuşuyor’ ve ‘İşkence mi edildi?’ başlıkları attı.
Uçaktaki üç yolcu, Vinius’a gitmedi. Ryanair havayolu şirketi Genel Müdürü Michael O’Leary, Belaruslu istihbarat yetkililerin de Minsk’te uçaktan inmiş olabileceğini söyledi ancak bu bağımsız kaynaklar tarafından doğrulanmadı.
HAMAS’I SUÇLADILAR
Belarus, uçağın, Hamas tarafından ‘bomba tehdidi’ aldığı gerekçesiyle zorunlu iniş yaptığını söyledi. Üst düzey bir yetkili gazetecilere okuduğu ‘tehdit mektubunun’ Hamas tarafından yazıldığını iddia etti. Yetkili mektupta, “Taleplerimizi yerine getirmezseniz bombayı Vilnius’ta patlatacağız” yazdığını belirtti.
Hamas ise olayla ilgili oldukları iddialarını yalanladı. Örgüt daha önce İsrail ve Filistin dışında herhangi bir eylemde bulunmadı ve bunu yapacak kapasitesi olduğu da düşünülmüyor. Almanya Başbakanı Angela Merkel de Belarus’un iddiasının ‘tamamen akıl dışı olduğunu’ söyledi.
RUSYA AÇIK AÇIK DESTEK VERDİ
Rusya’dan gelen ilk açıklamada ise Belarus’un yolcu uçağını indirmesi resmen savunuldu ve Moskova’nın Batılı ülkelerin tepkisinden şoke olduğu Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova tarafından dile getirildi.
POLONYA’DA GÖSTERİ
Belarus’un komşusu Polonya’da ise, gazeteci Protasevich’in serbest bırakılması için başkent Varşova’da gösteri düzenlendi. Belaruslu sanatçı ve aktivist Jana Shostak, gösteriye katılanlar arasındaydı.
PROTASEVICH KİMDİR? NEXTA NEDİR?
Nexta, Telegram kanalından yayın yapan bir medya operasyonu. Grubun Twitter ve YouTube hesapları da var. Nexta, Belarus’taki seçim döneminde muhalifler için kilit önemdeydi. Kuruluş, seçim sonrasında hükümetin haberlere ve medyaya getirdiği kısıtlamalarda faaliyetlerine devam etti.
Tikhanovskaya, 26 yaşındaki Protasevich’in 2019’da Belarus’tan ayrıldığını ve 2020 devlet başkanlığı seçimlerini Nexta aracılığı ile haberleştirmeye devam ettiğini söyledi. Daha sonra Protasevich hakkında Belarus’ta cezai kovuşturma başlatıldı.
Tikhanovskaya, ‘terörist olarak değerlendirildiği için’ Protasevich’in Belarus’ta idam cezasıyla karşı karşıya olduğunu ifade etti. Tikhanovskaya, geçen yıl düzenlenen seçimlere hile karıştırıldığını, sandıktan kendisinin birinci çıktığını söylüyordu.
Avrupalı liderlerin de desteğini alan Tikhanovskaya, eşi hapis cezasına çarptırıldığı için adaylıktan çekilmek zorunda kaldığı için devlet başkanlığı yarışına girmişti. Lukaşenko’nun seçimlerde zaferini ilan etmesinden sonra başkent Minsk’te toplanan binlerce kişi aylarca protesto gösterileri düzenledi. Polis sert müdahalelerde bulundu ve binlerce kişi hakkında cezai işlem başlatıldı. (milliyet)
Protasevich in Ukraynalı Neo Nazi Azov üyesi olduğunu yazmayı unuttunuz herhalde