Bu yazımda günümüzden 64 yıl önce kırılmış yere inmeden dünyanın en uzun uçuş rekorunu siz okurlarıma anlatmak istedim.
1958’de bir Cessna-172, 64 gün, 22 saat, 19 dakika boyunca hiç yere inmeden yani, durmadan uçtu ve toplamda 150.000 mil (240.000 kilometre) kat etti. Dünya çevresi 40.000 km olduğuna göre bu, dünya’nın etrafını yaklaşık 6 kez yere inmeden yapılan bir uçuş demek.
Uzun uçuş rekor denemesi, Las Vegas Hacienda Hotel için uçan bir reklam panosu düşüncesi ile başladı.
1956’da, Las Vegas’taki Hacienda isimli otelin sahibi Warren Bayley havadan reklam yaparak otelini tanıtmak istiyordu. Hacienda otelinde Slot makinelerinin bakım ve tamirini yapan, 2. Dünya Savaşında bombardıman uçağı pilotluğu yapmış olan Robert Elgin Timm‘in bu konuda güzel bir fikri vardı. Otel sahibi Bayley’i gövdesinde otelin ismi yazılı bir uçakla insanlı uçuşa dayanıklılık rekorunu kırma girişimini finanse etmeye ikna etti. Bütün TV ve yazılı medya bu uçuşu takip edecek ve otelin büyük bir reklamı yapılmış olacaktı.
N9217B tescil isimli, tek motorlu, üstten kanatlı bir Cessna-172 Skyhawk uçağı satın alındı. Timm, rekor denemesi için güvendiği bir lisanslı uçak teknisyeni ile uçağı modifiye etmek için bir yıl boyunca çalıştılar. Kanatlardaki 47 galonluk yakıt tanklarına ilave olarak karın altına monte edilebilir bir yakıt tankı geliştirdiler. 95 galonluk karın altı deposundaki yakıtı kanatlardaki ana depoya aktarmak için elektrikli bir pompa, bunun çalışmaması durumunda kullanmak için bir el pompası monte ettiler ayrıca, motoru kapatmadan motor yağını ve filtreyi değiştirmek için motor yağlama hatlarında değişiklikler uyguladılar, yeni elektronik cihazlar ve Otopilot taktılar.
Modifikasyonlar tamamlanınca yapılan 3 başarısız denemeden sonra, Timm yeterli deneyimli yeni bir yardımcı pilot ve lisanslı teknisyen olan John Wayne Cook’u buldu ve nihayetinde 4 Aralık 1958’de saat 15:52’de Las Vegas’dan havalandılar. Rekor denemesi sırasında gizli bir iniş yapmadıklarından emin olmak için bir takip arabasının uçağın ana lastiklerinin yere değen yüzeylerini beyaz boya ile boyanmasına imkan vermek için havaalanı pisti üzerinde alçak uçuş yaptılar. Zamanlarının çoğunu Las Vegas çevresindeki çöllerde uçarak, bazen TV ve gazetelere tanıtım çekimleri için Los Angeles’a yönlenerek geçirdiler. Günde iki kez, üzerinde bir yakıt deposu ve pompası olan bir kamyon, düz ve trafiğe kapalı bir otoyol boyunca uçakla buluştu.
Yerden havaya yakıt ikmali
Cessna yerden yaklaşık 6,5 metre yüksekte ve saatte 90 km hızda (uçağın stall hızı 87kmph) trafiğe kapalı bir otoyol üzerinde uçarken bir kancayı indirmek ve yakıt ikmali hortumunu yukarıya almak için uçağa monte edilmiş elektrikli bir vinç kullanıldı. Timm veya Cook, kapının dışındaki bir platformda dururken kamyondaki yakıt hortumun ucunu kancayla yakalayıp karın altı yakıt deposuna sokuyorlar ve yaklaşık üç dakika içinde tankı dolduruyorlardı. 64 günlük uçuş boyunca tam 128 kez böyle yakıt ikmali yaptılar.
Hacienda Otelinin şefleri pilotlar için gurme yemekler hazırlıyor, yemeklerin ve suyun pilotlara ulaştırılması için termoslara doldurulması ve bunların yakıt ikmal kamyonundan kanca ile uçağa çekilmesi gerekiyordu.
Otuz dokuz günlük uçuştan sonra jeneratör arızalandı, artık ışıkları yoktu ve elektrikli yakıt transfer pompası çalışmıyordu. Pilotlar yakıtı, karın altı depodan kanatlara aktarmak için el pompasını kullanmak zorunda kaldılar. Mevcut uzun süre hava kalma rekorunu kırmışlardı. Ama onlar, mümkün olduğunca bir süre daha uçmaya karar verdiler.
Şubat ayının başında, bujilerde ve yanma odalarına karbon birikmesi oldu ve bu da motorun güç kaybına ve karın altı deposuna yakıt ikmalinden sonra tam yükle tırmanmayı zorlaştırdı. Sonunda 7 Şubat 1959’da inmeye karar verdiler, inmeden önce yerdeki takip aracı vasıtası ile lastiklerin beyaz boyası kontrol edildi ve herhangi bir yere sürtünme izi olmadığı tespit ve kayıt edildi. Bir diğer deyişle, uçağın 4 Aralık tarihindeki kalkışından sonra hiç yere inmediği onaylandı.
İnişten sonra vücutları uyuşmuş olan Timm ve Cook uçaktan diğer insanların yardımı ile çıkarılmak zorunda kaldılar.
En uzun süre uçma rekorunun yanı sıra, önemli bir sonuç da, Amerikan halkının, tek motorlu, hafif özel bir uçağın iki aydan fazla önemli bir aksilik yaşanmadan havada kalabilmesi ile özel uçuş operasyonlarının gerçekten güvenilir olduğunu kabul etmeye başlamasıydı. Böylece, Hacienda otelinin yanında Cessna’nın yanında diğer tek motorlu küçük uçakların da reklamı yapılmıştı.
Uzun uçuş rekorunu kıran pilotlar Robert Timm 1976’da, John Cook 1995’te Las Vegas’ta öldü. Hacienda Hotel’in binası da Aralık 1996’da yıkılarak yok oldu. Bu uzun uçuş rekoru henüz egale edilmeden duruyor.
Bu rekorun kırılmasında kullanılan “Cessna-172 Skyhawk” uçağı, Las Vegas Havalimanı gelen yolcuların bavul alma alanı üzerinde tavana asılı olarak teşhir ediliyor.
Erhan İnanç
Erhan Bey; sizin yazılarınıza bayılıyorum. LÜtfen daha fazla yazın. Tüm yazılarınız 2-3 defa okuyorum. Ellerinize, emeğinize sağlık.