Belçika, 54 F-16 savaş uçağını yenilemek için ihale açtı. Ancak NATO’nun öngördüğü yeni nesil uçakların alımı için ‘Yenileme şimdi şart değil. 6-10 yıl sonra yapılabilir’ raporunun gizlendiği ortaya çıkınca ülke çalkalandı.
Belçika, hükümet programında savaş uçağı filosunun yenileneceğine dair bir taahhüt vermişti. 2016 yılında Belçika Genelkurmayı tarafından, uçakların yenilenme süresi olarak öngörülen 8 bin saatten fazla uçup uçamayacağı üretici Lockheed Martin firmasına soruldu. Ancak ABD’li firma tarafından hazırlanan raporun Belçika Hava Kuvvetleri’nde ismi açıklanmayan bir general tarafından bakanlığa ulaştırılmadığı, Hava Kuvvetleri Komutanı, Genelkurmay Başkanı ve Milli Savunma Bakanı ile hükümetten gizlendiği anlaşıldı. Eğer rapor değerlendirmeye alınmış olsaydı uçaklar daha 6-10 yıl uçabilecek, yenilenmeleri de gerekmeyecekti. Belçika yargısı bu skandalın patlak vermesinin ardından soruşturma başlattı ve ismi açıklanmayan general başta olmak üzere bütün generaller açığa alındı. Konu Belçika Federal Meclisi’nde gündeme geldi. Belçika muhalefeti uçakların 10 veya 12 bin saate kadar uçabileceğinden yana görüş bildirirken; uçakları yenilemek isteyen hükümet zorda kaldı.
‘Karar almama kararı’
Belçika hükümeti, Savunma Bakanlığı’nın denetiminde bir araştırma başlattı. Başbakan Charles Michel, geçtiğimiz hafta genel kurulda gelen sorular üzerine. ‘‘Biz bu konu ile ilgili şu anda ‘karar almama kararı’ aldık. Bütün veriler elimize ulaştıktan sonra değerlendirip karar alacağız’’ dedi. Belçika hükümeti yeni uçak alımları ile bir ihale açmıştı. İhaleye İsveç Saab Gripen JAS-39, İngiliz Eurofighter Typoon, Fransız Rafale ve Amerikan Lockheed Martin F-35 katıldı. Şu ana kadar ise Eurofighter ve Lockheed Martin fiyat verdi. İhaleye göre Belçika yeni nesil 34 savaş uçağı alacak ve hükümetin buna ayırdığı bütçe ise 3,6 milyar avro. 40 yıl içerisinde uçakların bakımı dahil maliyetin 15 ilyar vro dlacağı tahmin edilmekte. Belçika’nın şu an elinde 54 adet F-16 var. Bunlar 8 bin uçuş saatine ulaştığında uçakların yenilenmesi gerekiyordu. Ancak rapor bunun gerekli olmadığını ortaya koydu.
Trump NATO’yu taşır mı?
Belçika’nın yeni nesil savaş uçakları alması konusu NATO’yu doğrudan ilgilendiriyor. Öyle ki 11 Temmuz’da Brüksel NATO Zirvesi yapılacak. Geçen yıl NATO Askeri Ana Karargahı’nın yeni binasının açılışında Amerikan Başkanı Donald Trump, NATO üyesi ülkelerinin büyüme oranlarını yüzde 2 artırması konusunda uyarıda bulunmuştu. Belçika Nisan 2018 tarihi itibari ile yüzde 0,91 seviyesinde. Yeni nesil savaş uçaklarının alınması ile yüzde 2 bandına ulaşabilecek. Eğer Belçika, 11 Temmuz 2018’deki NATO Zirvesi’ne kadar yeni nesil savaş uçakları ile ilgili bir karar almaz ise, zirvede ‘Trump’ın gazabıma’ uğrayıp ‘fırçalanması’ beklenirken; diğer üye ülkelerin de eleştirilerine maruz kalacak. Belçika, NATO Ana ve Askeri Karargahı’nın Brüksel ve Mons Shape’te bulunması nedeniyle önemli bir ülke. Amerikan Başkanı Trump 11 Temmuz’da Brüksel’deki NATO Ana Karargahı’na geldiğinde Belçika’ya “Yükümlülüklerinizi yerine getirmiyorsunuz” diye tehdit edip, ‘NATO’yu Varşova’ya taşıma’ talebiyle geleceği bekleniyor. Bu gerçekleşirse Belçika hükümetinin iki cephede baskı yaşayacağı düşünülüyor. Bir tarafta bu kadar ekonomik kriz ve yaşamsal sıkıntılar var iken yeni nesil uçaklara verilecek parayı sorgulayacak olan kamu baskısı, diğer tarafta NATO’nun Varşova’ya taşınacağı korkusu.
