Aldığı kritik bir kararla SSCB ve ABD arasında 1980’lerde nükleer savaş çıkmasını önleyen Sovyet subay Stanislav Petrov’un 77 yaşında kimse duymadan öldüğü öğrenildi.
Sovyet subay Petrov’un 26 Eylül 1983’te aldığı bir karar, Rusya ve ABD arasında o dönem yaşanan Soğuk Savaş’ın nükleer bir savaşa dönüşmesini engelleyen hareket olarak tarihe geçmişti.
Petrov o gün erken uyarı sisteminden sorumlu olduğu bir yer altı sığınağında nöbetteyken, gece yarısından biraz sonra ABD’den bir füzenin Sovyetler Birliği’ne doğru geldiğini gördü.
Bir savaş başlığının yola çıktığı andan itibaren Kremlin’in karşılık vermek için kırmızı düğmeye basıp basmamaya yarım saat içerisinde karar vermesi gerekiyordu. Petrov’un tehlikenin gerçek olup olmadığını belirlemesi içinse elinde sadece 15 dakikası vardı.
Nitekim daha sonra anlaşılana göre, Petrov haklıydı. Zira Sovyet uydularının füze sandığının bulutlardan yansıyan Güneş ışığıydı. Fakat Petrov’un kararı o gün patronları tarafından övgü almadı.
O gün olanlar, neredeyse 10 yıldan fazla bir süre gizli tutuldu. Hatta Petrov’un 1997’de ölen karısı Raisa bile kocasının olası bir nükleer savaşı önlediğini hiçbir zaman öğrenemedi.
Petrov’un o gece yaptıkları, yöneticisi olan Yuriy Votintsev 1998’de Alman gazetesi Bild’e anlatmasıyla ortaya çıktı. Olanların geniş kitlelere ulaşmasıysa Almanya’dan siyasi bir aktivist olan Karl Schumacher’in sayesinde mümkün oldu.
Schumacher Bild gazetesinde okuduğu röportajın ardından Rusya’ya uçup Petrov’u buldu ve neler olduğunu anlatması için onu Almanya’nın Oberhausen kasabasına davet etti.
Petrov Almanya’da kaldığı süre boyunca yerel televizyon kanalları ve gazetelere bir dizi röportaj verdi.
Öte yandan Petrov’la yıllarca iletişimi koparmayan Schumacher doğumgününü kutlamak için onu 7 Eylül’de aradığında, oğlu Dmitriy’den, emekli yarbayın mayısta Moskova yakınlarındaki küçük bir kasabadaki evinde öldüğünü öğrendi.
Petrov’a 2006’da New York’taki BM merkezinde Dünya Vatandaşları Derneği tarafından, üzerinde ‘nükleer savaşı önleyen insana’ yazan bir ödül verilmişti.
Sovyet subaya 2008’deyse, Güney Afrika’nın ırk ayrımcılığıyla mücadelesiyle bilinen simge liderleri Nelson Mandela ve Tibet’in sürgündeki ruhani lideri Dalay Lama gibi isimlerin layık görüldüğü Alman Basın Ödülü verilmişti.
Daha sonraları 2014’te Petrov’un dünyayı kurtaran kararını anlatan bir Hollywood filmi bile çekilmişti. Hatta ‘Dünyayı Kurtaran Adam’ (The man who saved the world) isimli filmin baş karakterini canlandıran ABD’li aktör Kevin Costner, aldığı doğru karar nedeniyle teşekkür etmek için Petrov’a 500 dolar göndermişti.
