Rolls-Royce, Virgin Atlantic’in %100 Sürdürülebilir Havacılık Yakıtı (SAF) kullanılan tarihî uçuşu Flight100’ün Londra Heathrow’dan New York JFK’ye havalandığını ve bu uçuşun, SAF’ın günümüzün motorları, uçak gövdeleri ve yakıt altyapısıyla uyumlu, fosil türevli jet yakıtının yerine geçebilecek güvenli bir ikame yakıt olma potansiyelini göstermek amacıyla bir yıldır sürdürülen iş birliğinin sonucu gerçekleştirildiğini duyurdu.
Rolls-Royce Trent 1000 motorlarını kullanan Boeing 787 ile gerçekleştirilen uçuş, ticari bir havayolu şirketi tarafından Atlantik’in %100 SAF ile geçilmesiyle dünyada bir ilke imza attı. Bu dönüm noktası niteliğindeki uçuş, Virgin Atlantic liderliğinde Boeing, Rolls-Royce, Imperial College London, Sheffield Üniversitesi, ICF ve Rocky Mountain Enstitüsü’nden oluşan bir konsorsiyumun Birleşik Krallık Ulaştırma Bakanlığı ile ortaklaşa yürüttüğü çalışmalar sonucunda gerçekleştirildi.
SAF, uzun mesafeli hava yolculuklarının karbondan arındırılmasında ve Net Sıfır 2050’ye giden yolda önemli bir rol oynuyor.
Elektrik ve hidrojen gibi diğer teknolojilerin uygulanabilir hâle gelmesinin birkaç on yıl alması beklenirken, SAF hemen kullanılabilir durumda. Günümüzde SAF, küresel jet yakıtı hacminin %0,1’inden daha az bir kısmını oluşturuyor. Ayrıca mevcut yakıt standartları, ticari jet motorlarında sadece %50 oranında SAF karışımına izin veriyor. Flight100, üretimin ölçeklendirilmesindeki zorluğun bir politika ve yatırım sorunu olduğunu; gelişen bir Birleşik Krallık SAF endüstrisi yaratmak için endüstrinin ve hükûmetin hızlı hareket etmesi gerektiğini kanıtlayacak.
Konsorsiyum ortakları ICF, Rocky Mountain Institute (RMI), Imperial College London ve Sheffield Üniversitesi tarafından desteklenen Flight100 sadece SAF’ın yeteneklerini sergilemekle kalmayacak, aynı zamanda uçuş sırasında karbon dışı emisyonlar üzerindeki etkisini de değerlendirecek. Bu araştırma, SAF’ın kuyruk izi ve partiküller üzerindeki etkilerine ilişkin bilimsel anlayışın geliştirilmesine ve uçuş planlama sürecinde kuyruk izi tahminlerinin uygulanmasına yardımcı olacak. Veriler ve araştırma sektör içinde paylaşılacak ve Virgin Atlantic, kısmen Virgin Unite tarafından finanse edilen RMI’nin İklim Etkisi Görev Gücü aracılığıyla kuyruk izi araştırmalarına katılımını sürdürecek.
Flight100 uçuşunda kullanılan SAF özel bir karışımdan oluşuyor: AirBP tarafından sağlanan %88 HEFA (Hydroprocessed Esters and Fatty Acids) ve Marathon Petroleum Corporation iştiraki Virent tarafından sağlanan %12 SAK (Synthetic Aromatic Kerosene). HEFA atık yağlardan elde edilirken, SAK bitki şekerlerinden üretiliyor ve geri kalan bileşenler – bitki proteinleri, yağ ve lifler – gıda zincirine devam ediyor. SAK, motorun çalışması için yakıta gerekli aromatikleri vermek üzere %100 SAF karışımlarında gereken bir bileşen. Net Sıfır 2050’ye ulaşmak için, SAF hacimlerini en üst düzeye çıkarmak amacıyla mevcut tüm ham maddeler ve teknolojiler genelinde ihtiyaç duyulan yenilik ve yatırımların yapılmasının yanı sıra, yeni sıfır emisyonlu uçakları piyasaya sürmek için gereken araştırma ve geliştirmeye devam edilmesi gerekiyor.
Rolls-Royce kısa süre önce, üretimdeki tüm sivil havacılık motor tiplerinin %100 SAF ile uyumlu olduğunu kanıtladığını açıklamıştı. Böylece Rolls-Royce, %100 SAF kullanımının önünde hiçbir motor teknolojisi engeli olmadığını göstermek için 2021 yılında verdiği taahhüdü yerine getirmiş oluyor.
Virgin Atlantic CEO’su Shai Weiss konuyla ilgili olarak şunları söyledi:
“Flight100 uçuşu, Sürdürülebilir Havacılık Yakıtının fosil türevli jet yakıtının yerine güvenli bir şekilde kullanılabileceğini ve uzun mesafeli havacılığın karbondan arındırılması için tek uygulanabilir çözüm olduğunu kanıtlıyor. Bu noktaya gelmek ciddi bir iş birliği gerektirdi ve bu önemli dönüm noktasına ulaştığımız için gurur duyuyoruz, ancak daha da ileriye gitmemiz gerekiyor. Mevcut SAF arzı yetersiz, büyük ölçekli üretim için ciddi yatırımlar gerekiyor. Bu da ancak hükûmet tarafından desteklenen düzenlemeler ve fiyat destek mekanizmalarıyla gerçekleştirilebilir. Flight100, ‘Siz yaparsanız biz de uçururuz’ taahhüdünü vurguluyor.”
Virgin Atlantic’in Kurucusu Richard Branson ise şunları dile getirdi:
“Birisi aksini kanıtlayana kadar dünya genellikle bir şeyin imkânsız olduğunu varsayar. İnovasyon ruhunda, herkesin yararı için daha iyi şeyler yapabileceğimizi göstermeye çalışmak bulunuyor. Virgin Atlantic 1984’ten bu yana ısrarla geleneklere meydan okuyarak havacılık sektörünü asla yetinmemeye ve her zaman daha iyisi için çaba göstermeye zorluyor. Neredeyse 40 yıl sonra bu öncü ruh, karbon fiber uçaklardan filo yükseltmelerine ve sürdürülebilir yakıtlara kadar sınırları zorlayan Virgin Atlantic’in atan kalbi olmaya devam ediyor. Bugün Virgin Atlantic’teki ekiplerle ve uzun mesafeli havacılığı karbondan arındırmak için rotayı belirlemek üzere birlikte çalışan ortaklarımızla birlikte Flight100’de olmaktan gurur duyuyorum.”
Birleşik Krallık Ulaştırma Bakanı Mark Harper şunları söyledi:
“%100 SAF ile gerçekleştirilen uçuş, yaşam döngüsü emisyonlarını %70 oranında azaltarak ulaşımı hem şimdi hem de gelecekte karbondan nasıl arındırabileceğimizi gösteriyor ve yeni nesil çözümlere ilham veriyor. Hükûmetimiz uçuşun gerçekleşmesini destekledi, Birleşik Krallık’ın gelişmekte olan SAF endüstrisini; istihdam yaratması, ekonomiyi büyütmesi ve bizi Jet Zero hedefine ulaştırması için desteklemeye devam edeceğiz.”
Rolls-Royce Sivil Havacılık Mühendislik, Teknoloji ve Güvenlik Direktörü Simon Burr şunları söyledi:
“Trent 1000 motorlarımızın Atlantik üzerinde %100 Sürdürülebilir Havacılık Yakıtı kullanan ilk geniş gövdeli uçuşa güç veriyor olmasından büyük gurur duyuyoruz. Rolls-Royce kısa bir süre önce üretimdeki tüm sivil havacılık motor tiplerinde %100 SAF uyumluluk testlerini tamamlayarak %100 SAF kullanımının önünde hiçbir motor teknolojisi engeli olmadığını kanıtladı. Bu uçuş, tüm havacılık endüstrisinin net sıfır karbon emisyonuna yönelik yolculuğunda önemli bir kilometre taşını temsil ediyor.”
Boeing Çevresel Sürdürülebilirlik Başkan Yardımcısı Sheila Remes ise konuyla ilgili olarak şunları ifade etti:
“2008 yılında Boeing ve Virgin Atlantic, Boeing 747 ile ilk ticari SAF test uçuşunu gerçekleştirmişti, şimdi ise 787 Dreamliner ile önemli bir kilometre taşını daha gerçekleştirdik. Bu uçuş, 2030 yılına kadar %100 SAF uyumlu uçaklar teslim etme taahhüdümüze yönelik önemli bir adım olacak. Sivil havacılık sektöründe net sıfır hedefine doğru ilerlerken bu tarihî yolculuk, birlikte neler başarabileceğimizin göstergesi niteliğinde.”
Trent 1000 olağanüstü yakıt verimliliği ve çevresel performans sunuyor. Boeing 787 Dreamliner uçak ailesine güç sağlamak için özel olarak optimize edilmiş bu motorlar, önceki dört nesil Trent motorundan elde edilen deneyimden yararlanarak en son teknolojiyi kullanıyor.
