Türkiye’nin en kritik savunma sanayi projelerinden biri olan Milli Muharip Uçak (MMU) Projesi’nde HAVELSAN önemli görevler üstleniyor.
HAVELSAN; Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından başlatılan MMU projesine, 2011 yılında başlatılan kavramsal tasarım çalışmalarından itibaren sahip olduğu tüm kabiliyetler ölçüsünde destek veriyor.
MMU Geliştirme Projesine yönelik olarak HAVELSAN’da 2020 yılında ilk olarak Milli Muharip Uçak Direktörlüğü kuruldu. 17 Nisan 2020 tarihinde ise TUSAŞ ile iş birliği protokolü imzalandı. HAVELSAN; bu iş birliği protokolünden 4 ay sonra da 19 Ağustos 2020 tarihinde, mühendislik desteği vereceği alanlara yönelik Genel Şartlar Anlaşması’nı yine TUSAŞ ile imzaladı. Sonrasında, proje kapsamında oluşturulan MMU Çalışma Grupları’nda, HAVELSAN personeli de görevlendirilmeye başlandı.
Geçen yıl imzalanan iki önemli sözleşme de, MMU Projesinde HAVELSAN’ın rolünü artırdı. 16 Nisan 2021 tarihinde MMU Mühendislik Simülatörü Görsel Sistem Sözleşmesi, 21 Ekim 2021 tarihinde ise MMU STS Destek Sözleşmesi HAVELSAN ile TUSAŞ arasında imzalanarak yürürlüğe girdi.
İmzalanan tüm bu sözleşmeler ile HAVELSAN, TUSAŞ’a aşağıdaki teknolojilerin ön tasarımında destek vermeye başladı:
- Eğitim ve Simülasyon Sistemleri
- Lojistik Bilgi Sistemi
- Yer Görev Planlama Sistemi
- İtki Entegrasyonu
- KBRN (Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik, Nükleer) tehdit algılama
- Platform Siber Güvenliği
- Harekât Analizi
Bu kapsamda HAVELSAN’ın; gömülü eğitim, mühendislik, pilot ve uçak bakım simülatörü, yazılım teknolojileri, platform siber güvenliği ve bilişim, lojistik destek altyapısı alanlarında projeye maliyet, takvim ve performans bakımından olumlu yönde katkı yapması bekleniyor.
5’inci nesil ve sonrası Hava Aracı platform ve alt sistem üreticileri, doğru ürünü maliyet etkin bir şekilde yapabilmek amacıyla, analiz, tasarım ve test aşamalarında mühendislik simülatörleri kullanmaktadır. Bu simülatörler ile uçuş kritik tüm sistemlerin olgunlaşmasında yer ve uçuş testlerini geçerlemeden temel tasarım kararları daha doğru bir şekilde verilmekte, bu da platformu ve sistemi maliyet etkin kılabilmektedir.
Bunun için gerekli olan Taktik Ortam Simülasyonu ihtiyacı HAVELSAN Taktik Çevre Yazılımı kullanılması uçak görev yazılımı, uçak görev halindeyken, simüle edilen dost/düşman taktik unsurlar ile stimüle edilerek pilotun havada simüle bir tatbikat yapabilmesi imkanı vermektedir. Ayrıca, Mühendislik Simülatörü ile entegrasyonu ilegeliştirilecek Hava Aracı uçuş kontrol ve aviyonik görev sistemlerin uçuş şartlarında projenin erken safhalarında olası hataları veya gereksinim değişikliklerinin etkisini gösterilmesi çalışmalarına destek verilmektedir.
Milli Muharip Uçak Programı kapsamındaki BÜHSET (Bütünleşik Haberleşme Seyrüsefer Tanımlama Sistemi-ICNI) Projesinde HAVELSAN kabiliyetlerimize yönelik olan fonksiyonlarının geliştirilmesi, tasarlanması ve prototip birim üretilmesine ilişkin sözleşme çalışmaları devam etmektedir.
MMU Platform Siber güvenliğinde;
Geliştirilecek olan sistemlerin ömür devri boyunca güvenlik tehditlerini belirlenmesi, analiz edilmesi, önceliklendirilmesi,
Belirlenen risklerin azaltılması için gerekli tedbirlerin ortaya konması ve gerekli faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi,
Test, doğrulama, analiz, simülasyon ihtiyaçlarının belirlenmesi,
Hava Aracı ve kritik alt sistemleri için operasyonel, bakım, idame sürecinde kullanılacak yazılım, donanım ve iletişim ortamının güvenliği, havacılıkla ilgili sertifikasyon gereksinimleri de dikkate alınarak siber güvenlik gereksinimleri karşılanacaktır.
HAVELSAN, “Ülkemizin yazılım yoğun teknolojiye dayalı stratejik ihtiyaçlarının milli çözümler ile karşılanmasında öncü olma ve azami katkı sağlamak” hedefi doğrultusunda 13 Aralık 2019 tarihinde TÜBİTAK BİLGEM ile “Gerçek Zamanlı İşletim Sistemi (GİS) İşbirliği Projesi Çerçeve Sözleşmesi’ni imzalamıştır. Milli Gerçek Zamanlı İşletim Sistemi ile
Emniyet kritik sistemlerdeki dışa bağımlılığın asgari seviyeye indirilmesine
Sızmalara ve müdahalelere karşı kendimizi tam olarak güvende hissetmemize
Sistemler üzerinde tam hâkimiyet kurulmasına, bilinmeyen arka kapılar ile sistem bilgilerinin izinsiz kullanımının engellenmesine imkân sağlanmaktadır.
Milli Muharip Uçak sistemlerin gerçek zamanlı işletim sistemi ihtiyaçlarını karşılamak üzere GİS’in geliştirme çalışmaları sürdürülmektedir.
Sonuç olarak, MMU Geliştirme Projesi Ana Yüklenicisi TUSAŞ’ın çözüm ortağı olan HAVELSAN’ın, geçmiş dönemde başarıyla gerçekleştirdiği Barış Kartalı, F-16, HvBS, ADVENT vb. gibi büyük çaplı projelerden elde ettiği mühendislik birikiminin,
- Eğitim ve Simülasyon Sistemleri,
- Yazılım Teknolojileri,
- Platform Siber Güvenliği,
- Lojistik Bilgi Sistemleri ve Altyapıları alanlarında MMU projesi için önemli katkı sağlaması bekleniyor.
(savunmasanayist)
