Yazıma; “Bükemediğin bileği öpeceksin”deyişine uygun hareket ederek, yasaları kendine göre yorumlayan THY yönetimini, yasaları gerçek yorumları eşliğinde arkasına alarak saldıran bir köşe yazarı olarak kutlayarak başlamak istiyorum…
Türkiye’nin bayrak taşıyıcısı, ulusal havayolu olan THY; politik bayrak taşıyıcı hükümetimizle son derece uyum içinde olsa gerek. Ne yaparlarsa yapsınlar, ne kuralsızlık ederlerse etsinler, hemen ilgili sorunu oluşturan konu, kılıf konuya veya konu kılıfa uydurularak çözülüveriyor!
Tüm kanıtlarıyla yanlışları yazsak da, TV ekranlarında tüm Türkiye’ye yanlışları kanıtlar eşliğinde haykırsak da, bir yetkili çıkıp; “Ne bu saçmalıklar? Nerede yanlış varmış gösterin bakalım?” demiyor ya da diyemiyor.
Yönetmeliklere, mevzuata aykırı yanlış imza atılsa bile, “Gözümüze o an toz kaçtı göremeyip imzaladık!” dercesine, komik savunmalarla olaylar geçiştiriliyor, “İt Ürür, Kervan yürür…” örneği işler yürüyor.
THY’de bu kadar dirayetli, güçlü ve bu kadar cesur bir yönetim şimdiye kadar görülmemiştir. Bu tür; hukuk, yönetmelik, mevzuat ve yasalar gibi, ülkemizde artık önemini gittikçe yitiren değerlerimizin, kendilerine ait olan bölümlerini hiçe sayabildiklerinden dolayı kendilerini kutluyorum(!).
*****************************
Geçen hafta, Airport TV’deki Kara Kutu programıma Onur Air’in sahibi ve My Technic’in ortağı Sayın Cankut Bagana’yı konuk ettim. Kendisine, programımıza katıldığı için TV yönetimi ve şahsım adına teşekkür etmeyi bir borç sayıyorum.
Bu programda Cankut Bagana, sadece kendi şirketi Onur Air’i değil, tüm sektörü ve gelecekte yaşanma olasılığı yüksek tehlikeleri anlatırken, kendi ticari sırlarını bile vermekten çekinmeyen bir konuşma yaptı. Tüm özel havayolu şirketlerimizin önemli görüşler içeren bu söyleşiyi mutlaka dinlemelerini salık veririm.
Cankut Bagana öncelikle TV’mizin sektör için özgür bir platform olduğunu ve bir Ortak Akıl yaratabileceğini belirterek başladığı konuşmasında, bu özgür platformdan kimsenin korkmamasını, tam tersine desteklemesini istedi. En çok eleştirilen şirketlerin başında kendileri olduğu halde, bundan hiçbir zaman rahatsızlık duymadığını ve zaman, zaman son derece yoğun eleştirildikleri halde, her hangi bir kızgınlık ve kırgınlık duymadığını belirterek, demokratik ve olgun bir tavır sergiledi.
Onur Air’in ve özel havayolu şirketlerinin iç hat yolcusunu; THY’den değil, otobüs firmalarından aldığını söyleyerek konuşmasını sürdüren Cankut Bagana TL nin aşırı değerli olması, dövizdeki oynaklık, yakıt fiyatlarının değişkenliği nedeniyle iç hatlara ağırlık vererek uçmaktan korktuğunu açıklıkla beyan etti.
Ekonomik kriz nedeniyle Avrupa pazarının yavaşlayacağını öne süren Bagana, yeni pazarlara yönlenmenin zamanının geldiğini vurguladı. Bu pazarların; Suudi Arabistan ve Rusya olduğunu belirterek, kendilerinin bu pazarlara hâkim olma adına girişimlerde bulunduklarını açıkladı. Suudi Arabistan’da, Arap şirketi gibi 6 ay boyunca yolcu taşıdıklarını ve bu yolcuların sanıldığının aksine %90’ının Türk olduğunu belirtti.
Hâlbuki Suudi Arabistan 24 Müslüman ülkeye, “Open Sky” sistemi dâhilinde semalarını açarken bizim mevzuatlardaki sorunlar yüzünden Onur Air ve diğer özel havayollarımız kendi logoları ile Suudi göklerinde Türk bayrağıyla dolaşamıyor.
Wet Lease yapan şirketlere yönelik tenkitler olduğunu, fakat en karlı işi bu tür firmaların yaptığını, çünkü; “Döviz riski, yolcu riski, yakıt riski olmadan kazanç var, neden buralarda iş yapmayalım ki?” diyerek, kendilerini bu konuda eleştirenlere yanıt verdi.
Ayrıca; Avrupa’dan en çok yolcu getiren şirketin kendileri olduğu halde bu pazarın daralma riskine karşın Rusya pazarına bir Rus şirketi ile ortak girdiklerini ve bu şirketle Rusya-Türkiye arasında ve 12 saat dilim farkı olan Rusya’nın iç hatlarında da yolculuk yapacağını, Rus pazarının senede 40 milyon yolcu ürettiğinin altını çizdi.
Şimdilik 2 adet A–320 ile başlayacak olan yeni şirketin uçuşları, çok kısa zamanda A–330 veya A- 300/600 tip büyük gövdeli uçaklar alarak az sefer, çok yolcu mantığında çalışacak. Bagana ayrıca, Rus parlamentosunun çağrılısı olarak Rusya’ya gidecek ve Rusya’nın gelecekteki 12 yıllık sivil havacılık planı hakkındaki görüşlerini anlatacak. Bunun Bagana için kadar gurur verici bir gelişme olduğunu tahmin etmek zor olmasa gerek.
Rusya’da şirket kuracağınıza, neden Türkiye’de şirket kurup, gerek Arabistan, gerekse Rusya semalarında Türk bayrağı ile uçmuyorsunuz? Soruma ise; Türkiye’de mevzuatların bu konuda yetersizliğinden sözetti ve ikili anlaşmalar gereği, Rusya pazarının Aeroflot ve THY’nin tekel inde olduğunu hatırlatarak, “Türkiye’den şirketlerin Rusya’ya uçmasına Ruslar engel oluyor, fakat buna THY de çanak tutuyor ve tabii ki SHGM de bu konuda nedense sessiz kalıyor” diyerek hafif de olsa sitayişte bulundu.
%40 Ortağı olduğu My Technic’in Avrupa’nın en büyük bakım kuruluşu olduğunu iddia eden Bagana, Atatürk havalimanında da ufak çapta bir hangar daha kurabileceğini, fakat bu hangarın hiç bir zaman My Technic ile rekabet etmesinin düşünülmemesi ve sadece Onur Air e yönelik küçük bakımların yapılabileceği bir yer olarak algılanması gerektiğini anlattı. Türkiye’nin başka hangarları da kaldırabileceğini ve Pazar bularak istihdam yaratacağını iddia etti.
Sonuç olarak; Türk şirketlerinin önünü açacak bu yeni pazar arayışlarına, Ulaştırma Bakanımızın ve tabiî ki SHGM’nin, yeni yönetmeliklerle destek olacağına inanıyorum.
Ayrıca; Sivil havacılığımızın krizlerden etkilenmeden yoluna devam edeceğini umarken, Rus parlamentosunda Ruslara havacılık konusunda görüş bildirecek seviyede görülen Cankut Bagana nın yanı sıra diğer yatırımcılarında, Ülkemiz sivil havacılığının geleceğinin tartışılacağı bir platformda görüşlerinin bakanlığımızca dinlenmesini ve ileriye dönük düşüncelerin kayda alınmasını diliyorum.
İyi haftalar…
