2 Aralık 1977 Cuma günü, Libyan Airlines tarafından kiralık olarak işletilen LZ-BTN tescil isimli bir Tupolev Tu-154A, Suudi Arabistan-Cidde’den Libya-Bingazi’ye uçarken iniş öncesi yakıtı bitti. Uçak, mürettebatın acil iniş yapma girişimi sırasında düştü ve uçaktaki 165 kişiden 59’u öldü.
Havayolu hakkında
Libya Havayolları, Libya’nın ulusal havayolu şirketidir. Kaza anında “Libyan Arap Airlines” olarak biliniyordu. Bu isim Albay Muammer Kaddafi’nin liderliğindeki 1969 darbesinden sonra verilen bir isimdi. Havayolu, 2006 yılında “Libyan Airlines” olarak yeniden adlandırıldı.
Kazaya karışan uçak, Libya Arap Havayolları tarafından o zaman mevcut olan “Balkan Bulgar Havayolları”ndan (şimdi Bulgaristan Hava Yolları) kiralanan 6 adet Tu-154A’dan biriydi.
Uçaklar Hac için Suudi Arabistan’ın Cidde kentine hac seferleri düzenlemek için kullanıldı. Uçak düştüğünde, henüz 3 yaşındaydı ve 3.700 uçuş saati (FH) vardı.
Tu-154A popüler bir Sovyet yapımı uçak
Tupolev Tu-154A, orta menzilli, üç motorlu dar gövdeli Tu-154’ün geliştirilmiş bir versiyonudur. İlk olarak 1972’de Aeroflot tarafından uçurulan Sovyet tasarımı uçak, Sovyetler Birliğinin en iyi bilinen modellerinden biriydi. Tu-154’ün ilk geliştirilmiş versiyonu olan Tu-154A, orijinaline eklenen merkez yakıt deposu ve daha fazla acil çıkışı vardı.
Uçağın 3 turbofan motoru, nispeten yüksek bir itme-ağırlık oranına sahip olan Boeing 727’ninkine benzer. Bu, mükemmel performans sağlarken, düşük yakıt verimliliğine sahipti.
Bir dizi talihsiz olay
Suudi Arabistan-Cidde Kral Abdülaziz Uluslararası Havalimanı’ndan 165 kişiyle kalkan uçak, Hac’dan Libya’nın Bingazi kentine dönen hacıları taşıyordu. O dönemde siyasi anlaşmazlklar nedeniyle Mısır hava sahası Libya uçaklarına kapalı idi. Bu nedenle doğrudan Mısır üzerinden uçmak yerine Bingazi’ye dolaylı bir rotada uçmasını gerektiriyordu.
Mürettebatın bu durumu dikkate almadan uçuş ve yakıt planlaması yaptığı iddia edildi. Bu ilk yanlışın işaretiydi. Ardından, Tu-154A varış noktası Bingazi’ye yaklaşırken, başka bir şanssızlık daha meydan çıktı : Bingazi havaalanına yoğun bir sis çökmüş ve uçağın inebilmesi mümkün değildi.
Mürettebat, uçuş planında yedek havaalanı olan Tobruk havalimanına yönelmeye karar verdi. Ancak, uçağın yakıtı azalmış, bitiyordu. Bu, olumsuzluk zincirinin son halkasıydı. Uçak Tobruk’a vardığında, kalan yakıt piste varış için yetersizdi, iniş pistinin önündeki bir alana acil iniş yapılması gerektiği anlamına geliyordu.
Mürettebat hızı azaltmak için, uçağı burnu kalkık bir şekilde indirdi. Önce şiddetli bir şekilde kuyruğunu yere çarpmasıyla gövde ikiye bölündü, koparak ayrılan ön bölüm ataletle ileriye doğru kaymaya devam etti.
Kazada 6 mürettebatın tamamı sağ kurtuldu, ancak ne yazık ki, 159 yolcudan 59’u hayatta kalamadı.
